Anayasa Mahkemesi, Diyarbakır’da sendikal eyleme katıldıkları gerekçesiyle disiplin cezası alan öğretmenler lehine emsal bir karara imza attı. Mahkeme, öğretmenlerin sendikal özgürlüklerinin ihlal edildiğine hükmederek, her birine tazminat ödenmesine karar verdi. İşte detaylar…
Anayasa Mahkemesi (AYM), Diyarbakır’da sendikal bir eyleme katıldıkları gerekçesiyle disiplin cezasına çarptırılan öğretmenlerin başvurusunu değerlendirerek, sendika özgürlüğü ve ifade özgürlüğü açısından emsal teşkil edecek önemli bir karara imza attı. AYM, öğretmenlerin toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının ihlal edildiğine hükmederek, her birine 30 bin TL manevi tazminat ödenmesine karar verdi. Bu karar, Türkiye’de sendikal hak ve özgürlüklerin korunması ve geliştirilmesi açısından dönüm noktası olarak değerlendiriliyor.
Olay, Milli Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) Diyarbakır Konukevi önünde gerçekleşen sendikal bir eyleme katılan öğretmenlere 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 125. maddesi uyarınca kademe ilerlemesinin durdurulması cezası vermesiyle başladı. MEB, cezanın gerekçesi olarak ilgili maddede yer alan “görev sırasında ayrımcılık yapmak ve kişilerin yarar veya zararını hedef alan davranışlarda bulunmak” hükmünü gösterdi.
Öğretmenler, bu karara karşı yargı yoluna başvurdu. İlk olarak İdare Mahkemesi, söz konusu eylemin görev sırasında gerçekleşmediğini belirterek cezayı iptal etti. Ancak istinaf mahkemesi, 657 sayılı Kanun’un 125. maddesinde yer alan “benzer fiillere aynı disiplin cezalarının uygulanabileceği” hükmüne dayanarak idare mahkemesinin kararını kaldırdı ve cezayı onadı.
AYM’nin Hak İhlali Kararı ve Gerekçeleri
Son olarak Anayasa Mahkemesi, istinaf mahkemesinin gerekçesiz bir şekilde temel hakları ihlal ettiğine hükmetti. AYM, toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkına yapılan müdahalenin yeterli bir gerekçeye dayandırılmadığını belirterek hak ihlali kararı verdi.
AYM’nin bu kararı, sendikal hakların kullanımı konusunda önemli bir emsal teşkil ediyor. Karar, kamu çalışanlarının sendikal eylemlere katılımının disiplin cezasıyla cezalandırılamayacağını vurguluyor. Öğretmenlerin sendikal özgürlüklerinin korunması, eğitim camiasında ve kamuoyunda geniş yankı uyandırdı.
Kararın Önemi ve Sonuçları
- Sendikal Özgürlüklerin Korunması: AYM’nin kararı, sendikal hak ve özgürlüklerin anayasal güvence altında olduğunu bir kez daha hatırlatıyor. Bu karar, kamu çalışanlarının sendikal faaliyetlere katılımının disiplin cezasıyla engellenemeyeceğini açıkça ortaya koyuyor.
- Emsal Nitelik: Bu karar, benzer durumlarda yargı mercileri için emsal teşkil edecek ve sendikal eylemlere katılan kamu çalışanlarının haklarını koruyacak. Bundan sonraki süreçte, sendikal eylemlere katılan kamu çalışanlarına yönelik disiplin cezaları verilirken, AYM’nin bu kararı dikkate alınacak.
- İfade ve Toplantı Özgürlüğü: AYM, ifade ve toplantı özgürlüğünün demokratik toplumun temel taşlarından biri olduğunu vurgulayarak, bu hakların korunması gerektiğini belirtiyor. Bu karar, Türkiye’de ifade ve toplantı özgürlüğünün güçlenmesine katkı sağlayacak.
- Kamu Çalışanlarının Hakları: Karar, kamu çalışanlarının sendikal faaliyetlere katılımının disiplin cezasıyla engellenemeyeceğini açıkça ortaya koyuyor. Bu durum, kamu çalışanlarının sendikal haklarını daha özgürce kullanabilmelerini sağlayacak.
- Hukuk Devleti İlkesi: AYM’nin bu kararı, hukuk devleti ilkesinin güçlenmesine de katkı sağlıyor. Mahkeme, temel hak ve özgürlüklerin korunması konusunda kararlı bir duruş sergileyerek, hukuk devletinin işleyişine önemli bir katkı sunuyor.