Türk Silahlı Kuvvetleri’ne (TSK) yönelik personel yapısında köklü değişiklikleri içeren AK Parti imzalı kanun teklifi, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı’na sunuldu. General ve amiral kadrolarının yeniden yapılandırılmasını hedefleyen teklif, yaş haddi, görev süresi ve terfi şartlarına yönelik dikkat çekici düzenlemeler içeriyor. Kanun teklifinin gerekçesinde ise 15 Temmuz 2016 darbe girişiminin ardından TSK’da yaşanan yapısal eksiklikler vurgulandı.
Terfi kriterlerinde değişiklik yapılacak
Yeni düzenleme ile korgeneral ve koramiralliğe terfi için gereken kriterler yeniden belirlendi. Mevcut düzenlemede sadece Deniz Kuvvetleri’nde güverte/deniz sınıfı ve Hava Kuvvetleri’nde pilot sınıfı generallerin korgeneral-koramiral olabileceği hükmü bulunurken, bu şartlar teknolojik gelişmelere ve muharip sınıflardaki ihtiyaçlara göre genişletildi.
Teklifte, Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri’ndeki tüm muharip sınıf general ve amirallerin—İHA, istihbarat, hava savunma, uçak bakım, piyade, istihkâm, muhabere gibi branşlardan gelen personelin—üst komuta kademelerine yükselebilmesine imkân tanındı. Böylece yalnızca belirli sınıflardan değil, TSK’nın ihtiyaç duyduğu tüm muharip branşlardan personelin korgeneral ve koramiralliğe terfi edebilmesinin önü açıldı.
Harp Akademisi mezunlarına geçici kolaylık
Teklif kapsamında, kuvvet harp enstitülerinden komuta ve kurmay eğitimi alma şartı da yeniden ele alındı. Yeni düzenlemeyle birlikte, teklife geçici bir madde eklenerek hâlihazırda tuğgeneral, tümgeneral, tuğamiral ve tümamiral rütbelerinde görev yapan personelin korgeneral ve koramiralliğe yükselebilmesi için kuvvet harp enstitüsü eğitimi alma şartı aranmayacak.
Bu kapsamda, daha önce harp akademilerinden mezun olan subayların, kuvvet harp enstitüsü eğitimini tamamlamış sayılacağı belirtildi. Bu geçici düzenleme, 15 Temmuz darbe girişiminin ardından FETÖ yapılanması nedeniyle kurmay eğitiminde oluşan boşlukları telafi etmeyi amaçlıyor.
YAŞ kararlarında artış ve yaş haddinde eşitleme
Teklif, Yüksek Askerî Şûra (YAŞ) kararlarıyla görev süresi uzatılabilecek general ve amiral sayısını da artırıyor. Mevcut uygulamada bu sayı yıllık 36 ile sınırlı tutulurken, teklif ile bu sayı 60’a, zorunlu durumlarda ise 75’e kadar yükseltilebilecek.
Ayrıca, orgeneral ve oramiraller için yaş haddi 67 olarak belirlendi. Bu süre, Cumhurbaşkanı kararıyla birer yıl olmak üzere 72 yaşına kadar uzatılabilecek. Böylece, kuvvet komutanları ile Genelkurmay Başkanı arasındaki yaş haddi de eşitlenmiş oldu.
15 Temmuz gölgesinde personel açığı gündeme geldi
Düzenlemenin gerekçesinde, 15 Temmuz 2016’daki darbe girişiminin ardından TSK’dan çok sayıda subayın ihraç edildiği, bu durumun özellikle kurmay subay açığına neden olduğu ifade edildi. Gerekçede ayrıca, FETÖ mensuplarının harp akademileri süreçlerinde örgütle bağı olmayan subayların yükselmesini engellediği, bu nedenle bazı kadrolarda terfi zincirinin tıkandığı belirtildi.
Bu bağlamda, düzenlemenin TSK’nın komuta kademesinde yaşanan boşlukları gidermek ve operasyonel ihtiyaçlara uygun kadrolar oluşturmak amacıyla hazırlandığı ifade edildi.
Yeni yapılanma TSK’nın geleceğini şekillendirecek
Sunulan kanun teklifi ile Türk Silahlı Kuvvetleri’nde terfi sistemi yeniden yapılandırılırken, yaş haddi ve hizmet süresi düzenlemeleriyle komuta sürekliliği sağlanması hedeflendi. Ayrıca, FETÖ sonrası oluşan personel yapısı dikkate alınarak nitelikli personelin üst rütbelere taşınabilmesi için yasal zemin oluşturuldu.
Düzenlemenin Meclis’te kısa süre içerisinde görüşülmesi ve yasalaşması bekleniyor. Yeni düzenlemelerin yürürlüğe girmesiyle birlikte TSK’nın personel sistemi ve komuta yapısında önemli değişiklikler yaşanacak.