Günümüz Türkiye’sinde, eğitim sisteminin birçok yetersizliği barındırmasına, merkezi ve dikey kurumsal yapısı nedeniyle eğitim toplumunun bütün taraflarının görüş ve katkılarına kapalılığına, temel eğitim kurumlarının bütçesizlik nedeniyle uygulamak istediği birçok çalışmayı uygulayamamasına, sosyo-ekonomik adaletsizlikler ve gelir dağılımının olanca olumsuzluğuna, üstüne üstlük son yirmi yıldır eğitim politikalarının ve eğitim bürokrasisinin tek bir siyasal anlayış tarafından belirlenmesine rağmen, hala ve özellikle okulda ve sınıflarda yapılacak çok şey vardır.
Bilindiği gibi öğrenci başarısını etkileyen birçok faktör vardır. Okul dışındaki faktörlerin değiştirilmesi ve okulun amaçlarının gerçekleştirilmesi genel eğitim ve sosyal politikaların yetki alanındayken, okulun içinde iyileştirilmesi gereken alanların tespiti ve çözümlenmesi kısmen gerçekleştirilebilir bir süreçtir.
Bu anlamda QNB Finansbank, Türk Eğitim Derneği (TED) ve Milli Eğitim Müdürlükleri işbirliği ile Ankara ile Adana’da başarı seviyesi düşük 16 devlet okulunda gerçekleştirilen “Başarı Her Yerde Projesi” her şeye rağmen okulların, paydaşlarıyla birlikte bir şeyler yapabileceğinin en güzel örneğini oluşturuyor.
Okulun, öğrencilerin sosyo-ekonomik dezavantajlarına rağmen başarılı olmalarını sağlamak ve öğrencilerin bütünsel olarak gelişimini desteklemekle yükümlü olmasından hareketle işe koyulan “Başarı her yerde projesi”; öğrencilerin ailelerinden ve/veya okuldan kaynaklanan dezavantajlar nedeniyle akranlarından geride kalmadan, kaliteli bir eğitim almalarını sağlamak, onlarda bir gelecek ve başarı beklentisi yaratmak amacıyla yola koyulmuş ve değişim ve gelişmenin okulda başladığı ön kabulüyle tasarlanmıştır.
Yeryüzünde on yıllardır merkezi plan, proje ve direktiflerle okullar geliştirilmeye çalışılmıştır. Ancak bütün bu çabalarda çıkarılan en önemli ders,ü başkaları tarafından belirlenen amaçların okul yöneticileri, öğretmenler, veliler ve öğrencileri harekete geçirmekte yetersiz kalmasıdır. Okulun paydaşlarının kendileri için gelişim hedefleri oluşturmaları onlar için bir motivasyon kaynağı oluşturur.
Bu noktadan hareketle, okul yöneticilerine ve öğretmenlere yöneltilen basit bir soru ile başlayan proje, öğrencilerinizin gelişimi ve daha iyi öğrenmesi için ne yapmak istersiniz? Siz okulunuz için sorun alanlarını, önceliklerinizi, yapmak istediklerinizi ve başarmak istediğiniz şeyleri belirleyin, biz size destek verelim, düsturuyla devam etmiş; tabandan başlayan okul geliştirme yaklaşımı ile okulu geliştirme bir öğrenme süreci olarak ele alınarak, okul yöneticilerinden ve öğretmenlerden okul düzeyinde sorunların tespitini, ihtiyaçların belirlenmesini, öğretme ve öğrenmenin etkililiğinin artırılması için stratejiler belirlenmesi istenmiş; eğitimsel süreçlerin verimliliğini artırmak için okullardan değişimi planlamaları ve hayata geçirilmeleri beklenmiş; ihtiyaç duyulan beceriler ile diğer insanlarla birlikte çalışma becerilerini geliştirmek için gerekli destek sağlanmıştır.
Okula özgü projeler kapsamında akademik başarıyı artırmak üzere destek kursları ve kişisel gelişim çalışmaları ile sosyal, kültürel, spor ve sanat alanlarında programlar oluşturulmuş ve
bu programlar için destek sağlanarak, okul yöneticilerine ve öğretmenlere yönelik mesleki gelişim etkinlikleri gerçekleştirilmiştir.
Başarı Her Yerde Projesi kapsamında gerçekleştirilen tüm etkinlikler izleme ve değerlendirme etkinliklerinden elde edilen verilerle beslenmiş, projenin döngüsel yapısı içinde izleme ve değerlendirme etkinliklerinden elde edilen veriler uygulamaların iyileştirilmesi amacıyla kullanılarak, programlar ve uygulamalar periyodik olarak revize edilmiştir.
Proje sonunda, oldukça mütevazi destekler ve küçük dokunuşlar, büyük başarıları getirmiştir. Bu başarıları şöyle açıklayabiliriz;
Masa tenisi masaları, raketler, toplar, masa tenisi takımları için formalar, eşofmanlar, ayakkabılar, çantalar… Bunlar bir okulu masa tenisinde ilçe, il ve Türkiye derecelerine taşımaz. Pek çok okul bunlara sahip, ama bunlara sahip olmayan bir okulda/ okullarda kendini mesleğine adamış öğretmenler bu malzemeleri projeden temin ettiğinde, proje süresi içinde ilçe, il ve Türkiye düzeyinde müsabakalarda çeşitli dereceler elde etmiştir. Proje okulları sosyal, kültürel, sanat ve spor alanlarında 18 Türkiye birinciliği, 10 Türkiye ikinciliği, 8 Türkiye üçüncülüğü; 46 il/bölge birinciliği, 23 il/ bölge ikinciliği ve 23 il/bölge üçüncülüğü elde etmiştir. Sağlanan desteklerin halihazırda desteğin sağlandığı imkanlara sahip okullarda aynı sonucu getirmesi beklenemez. Çünkü bu destekler yoksunluklar içinde başarma arzusu ve azmi ile birleştiğinde bu sonuçları yaratmıştır.
“Başarı Her Yerde Projesi” dezavantajlı okullar için bir gelişim modeli olabilir. Başarı Her Yerde Projesi dezavantajlı ve başarı düzeyi düşük okulların başarısının artırılabileceğini gösteren bir başarı hikâyesidir. Çünkü “Başarı Her Yerde Projesi”, görece küçük müdahalelerle; dışarıdan sınırlı ölçüde destek ve düşük maliyetlerle, dezavantajlı okulların da geliştirilebileceğini ve bu okullardaki öğrenciler için de daha iyi bir geleceğin mümkün olduğunu somut olarak göstermiştir.
Kaynaklar
Başarı Her Yerde Projesi. QNB Finasbank-TEDMEM
