Türkiye’de sulh ceza hakimliklerinin bazı haber, site ya da sosyal medya platformlarına erişim engeli kararların önemli bir kısmı bireysel başvuru yoluyla Anayasa Mahkemesi’ne taşındı. Anayasa Mahkemesi, bu başvurulardan 9’u üzerinden önemli bir pilot karara imza attı.

KARARLARIN İFADE VE BASIN ÖZGÜRLÜĞÜNÜ İHLAL ETTİĞİNE HÜKMEDİLDİ

Haberturk’ten Fevzi Çakır’ın haberine göre; Yüksek Mahkeme, sulh ceza hakimlerince pek çok habere ilişkin verilen erişim engeli kararlarının ifade ve basın özgürlüğünü ihlal ettiğine hükmetti. İhlallerin ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmak üzere kararların birer örneği ilgili sulh ceza hakimliklerine gönderildi. Ayrıca başvuruculara 8 biner TL tazminat ödenmesi de kararlaştırıldı.

“BENZER BAŞVURULARIN GÖRÜŞMESİ 1 YIL ERTELENDİ”

Yüksek Mahkeme, önünde benzer pek çok başvurunun bulunduğuna dikkat çekti. Bu dosyaların hepsinde ihlal kararı verilerek, erişim engellerinin kaldırılmasının sağlanabileceği ancak bu durumun yeni ihlallerin önüne geçmeyeceğini belirtti. Yeni hak ihlallerinin yaşanmaması için erişim engeli kararlarının dayanağı olan yasada değişiklik yapılması gerektiği vurgulandı. Bu nedenle kararın bir örneğinin Meclis ve Adalet Bakanlığı’na da gönderilmesi kararlaştırıldı. Bu kapsamda Meclis’te gereken düzenlemenin yapılması için benzer başvuruların görüşmesi 1 yıl süreyle ertelendi.

DİĞER BAŞVURALAR İÇİN DE HAK İHLALİ KARARI VERİLEBİLİR

Söz konusu pilot karar uyarınca 1 yıl içinde yeni yasal düzenleme yapılmazsa; Anayasa Mahkemesi önünde bekleyen ve bu sürede yapılacak olan tüm benzer başvurular için hak ihlali kararı verecek. AYM önünde 500 dolayında hali hazırda “erişim engeli” konulu bireysel başvuru dosyası olduğu kaydediliyor.

PİLOT KARAR NEDİR?

Anayasa Mahkemesi, bireysel başvurunun yapısal bir sorundan kaynaklandığını ve bu sorunun başka başvurulara da yol açacağını öngörmesi durumunda pilot karar usulüne başvuruyor. Yüksek Mahkeme bir ya da birkaç dosya belirleyerek, benzer başvurulara ilişkin tek bir karar veriyor. Bu kararda; yapısal sorunun ne şekilde çözüleceğine dair ilkelere yer alıyor. İdari mercilerin bu ilkeler çerçevesinde sorunu çözmesi isteniyor. Sorunun verilen sürede çözülmemesi durumunda Yüksek Mahkeme, tüm dosyaları topluca görüşerek, ihlal kararı veriyor.