Kamu görevlilerinin mal bildirimi yükümlülüğü hem 3628 sayılı Kanun hem de 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile düzenlenmiştir. Ancak en çok tartışılan konu şudur:
Mal beyanında bulunmayan memura, ihtar yapılmadan doğrudan disiplin cezası uygulanabilir mi?
Mevzuat ve yargı kararları, bu soruya net bir yanıt veriyor: Hayır. Önce ihtar yapılması zorunludur.
Kanunların Ortak Noktası: İhtar Şartı Olmadan Ceza Uygulanamaz
3628 sayılı Kanun’un 10. maddesine göre:
Mal bildirimini süresinde yapmayan memura önce ihtar yapılır.
Bu ihtara rağmen 30 gün içinde mazeretsiz bildirim yapılmazsa cezai süreç başlar.
Ceza 3 aya kadar hapisle başlar, 1 yıla kadar çıkabilir.
Bu hükme göre, ihtar yapılmamışsa cezai işlem yapılamaz.
657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu Ne Öngörüyor?
657 sayılı Kanun:
Mal bildiriminde bulunmama fiilini kademe ilerlemesinin durdurulması cezası kapsamına alır.
Ancak bu disiplin cezasının uygulanabilmesi için, özel kanundaki ihtar süreci tamamlanmış olmalıdır.
Aksi hâlde disiplin cezası hukuka aykırı olur.
Yargıtay’ın Emsal Kararları: İhtar Zorunlu Unsurdur
Yargıtay 7. Ceza Dairesi – 2000/5372 (06.04.2000)
Mahkeme, memura usulüne uygun ihtar yapılmadan cezai sorumluluk doğmayacağına hükmetmiştir.
Yargıtay 7. Ceza Dairesi – 2007/1851 (21.03.2007)
Gerçeğe aykırı mal bildirimi davasında bile, ihtar yoksa suçun unsurları oluşmaz diyerek beraat kararı verilmiştir.
Bu kararlar, ihtarın zorunlu bir hukuki unsur olduğunu kesin şekilde ortaya koymaktadır.
Sonuç: Doğrudan Disiplin Cezası Uygulamak Mümkün Değildir
Hem 3628 sayılı Kanun hem 657 sayılı Kanun hem de Yargıtay kararları dikkate alındığında:
İhtar yapılmadan memura ceza verilemez.
Özel kanunda cezalandırılmayan bir durum disiplin hukukunda doğrudan cezalandırılamaz.
İhtar, mal bildirimine ilişkin işlemlerin ön şartıdır.
Bu nedenle, memura ihtar yapılmadan mal bildiriminde bulunmadığı gerekçesiyle doğrudan disiplin cezası uygulanması hukuken mümkün değildir.