2040 yılına kadar dünya çapında kanser vakalarının 30 milyona çıkmasının beklendiğini açıklayan Genel Başkanı Prof. Dr. Tezer Kutluk, yıllık ortalama 19 milyon olan yeni vaka sayısının yüzde 30-50’sinin önlenebilir olduğuna dikkat çekti. Pandemi dönemindeki aksaklıklar sebebiyle, bu yıl dahil olmak üzere, 5-10 yıl içinde kanser kaynaklı ölümlerin artacağı vurgusu yapılırken, Kutluk Türkiye özelinde “Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) 2020 verilerine göre Türkiye’de 233 bin vaka tahmin edildiğini, bunun 2040 yılında her yıl için 392 bine çıkacağını öngörüyor. Türkiye’de kanser ölümleri 2020 yılı için 126 bin civarında olup, 2040 yılında bu rakamın 233 bine çıkması düşünülüyor” uyarısında bulundu.

‘Sağlıklı beslenme şart’

Bu yıl özellikle, kanserin baş nedenleri olan sigara, alkol ve vücut kitle endeksi (VKI) yükselişine dikkat çeken Kutluk, şu bilgileri verdi:

“Dünya çapında kansere bağlı ölümlerin neredeyse yarısından fazlası (2019’daki dokuz milyondan fazla ölümün 4.45 milyonu) kansere yol açan nedenlerde ilk üç sırayı alan sigara, alkol ve yüksek VKI ile ilişkilidir. Bu sebeplerin hepsi de bilinen, değiştirilebilir risk faktörleridir. Yüksek tütün kullanımı nedeniyle akciğer kanseri erkeklerde bir numarada, kadınlarda ise dördüncü sırada. Bunun hemen yanında kadınlarda meme kanseri, erkeklerde prostat kanseri sık görülüyor. Üçüncü sırada hem erkeklerde hem kadınlarda kalın bağırsak kanserleri yer alıyor. Bunların dışında yine mesane kanseri ve mide kanseri gibi türler sık görülen kanserler. İşlenmiş gıdalardan tutun kişilerin beslenme alışkanlıklarına kadar tedbir alınması gerekiyor. Kişilerin sağlıklı beslenme anlamında ciddi adım atması gerekiyor. Özellikle vücut kitle endeksi yüksek olan kişilerde belli kanser türleri yüksek görünüyor. Tütünün yanına beslenmeyi koyduğunuz zaman, beslenmenin yanına alkolü koyduğunuz zaman, bunların yanına fiziksel aktiviteyi koyduğunuz zaman tüm kanserlerin yüzde 30’undan fazlasının önlenebilir olduğunu biliyoruz.”

‘Moleküler tanı’

Kutluk, “Kanser tedavisinde devrim yaşanıyor. Moleküler tanı yöntemlerine erişim dünyada ve ülkemizde rasyonel planlamalara dahil edilmelidir” dedi. Erken teşhisin de altını çizen Kutluk, Kovid-19 süreci ve sonrasında taramaların aksaması, hizmete erişimde sorunlar ve tanıda gecikmeler nedeniyle de vakalarda artış beklendiğini söyledi.

Taramalar 2022’de düştü

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, 2022’de 3 milyon kişiye kanser taraması yapıldığını duyurmuştu. 2021’de ise bu rakam 4.5 milyonu bulmuştu. Pandemi öncesi 7,5 milyon seviyesinde olan taramalar, pandeminin ilk yılında 3,5 milyona kadar düşmüştü.