Müşteri tarafından alınan bir malın, satıcıya iadesi halinde düzenlenen bir belge olan iade faturası, iade faturası ile müşteri tarafından alınan bir malın tamamının satıcıya iadesi olabileceği gibi bahsedildiği üzere bir kısmının iadesi de olanak dahilindedir. İade faturası düzenlenirken dikkat edilmesi gereken çeşitli hususlar bulunmaktadır. İade faturası, müşteri tarafından alınan malın satıcıya iadesinin ispatı dolayısı ile düzenlendiği için sadece müşteri tarafından satıcıya hitaben düzenlenmektedir. Maliye Bakanlığı onaylı ya da noter tasdikli bir fatura ile tanzim edilir.
İade Faturası Nedir?
Müşteri tarafından alınan bir malın satıcıya geri verilmesi durumunda düzenlenen, yasal koşullara uygun olarak bastırılan faturanın görünür bir yerine “iade faturasıdır” ibaresi yazılarak tanzim edilen bir fatura türü olarak ifade edilebilir. İade faturası ile iade edilen malın birim bedeli satıcı tarafından kesilen ilk faturadaki bedelin aynısı olmak zorunda olup iade edilen malın farklı bir bedel ile iadesi söz konusu olamamaktadır. Satış faturasında yer alan tüm şartlar iade faturasındakilerle aynı olmalıdır. Başka bir ifade ile müşteri iade ettiği mal üzerinden kar ederek iade faturası kesemez.
İade faturası Nasıl Kesilir?
İade faturasına dair merak edilen hususların başında iade faturasının nasıl kesileceği sorusunun yanıtı geliyor. İade faturası için zaman sınırı bulunmamaktadır. İade faturasına sevk irsaliyesi kesilir. Sevk irsaliyesi nakliye işlemlerinde zorunludur. İade faturasının en önemli özelliklerinden biri faturanın görünen bir yerinde “iade faturası” ibaresi yer almalıdır. İade faturası kesilirken iade edilen mal miktarının satıcı tarafından müşteriye satılan mal miktarından fazla olmamalıdır. Ürün hangi fiyattan alındı ise aynı fiyattan iade edilmeli iade faturası bu şekilde kesilmelidir.
İade faturalarına ilişkin önemli noktalardan biri de alıcı ile satıcı arasındaki ticari ilişkiye bağlı olarak iade faturası açık ya da kapalı olarak kesilmektedir.
İade Faturası Nasıl İşlenir?
İade faturasının nasıl işleneceği de yanıtı araştırılan sorulardan biridir. İade faturası, yapılan işlemin içeriğine göre muhasebe kayıtlarına işlenmektedir. Satıştan iade muhasebe kayıtları şöyle işlenmektedir:
– İşletmeler, çeşitli nedenlerden ötürü satışını yaptıkları malların alıcılar tarafından iadesi ile karşı karşıya kalabiliyorlar. Bu iadeler ise iadenin muhteviyatına bağlı olarak çeşitli şekillerde gerçekleştirilmektedir. Sağlam veya bozuk şekilde iade edilmesine göre; iade geliş tarihinde üzerinden geçici vergi dönemi geçmiş olmasına göre, önceki senelerde satışı yapılıp, cari senede iadesi yapılmış olmasına göre ayrı ayrı iade durumu incelenerek değerlendirilmesi yapılmaktadır. Bu değerlendirme sonucuna bağlı olarak da muhasebe kayıtları olması gerektiği şekilde işlenir.
Alış iade muhasebe kayıtları ise şöyle işlenmektedir:
– İşletmeler satın aldıkları ticari mal, tüketim malları, hammadde ve hizmet alımlarını çeşitli sebeplerle iadesini yapmak isteyebilirler. Böyle bir durumda yapılacak muhasebe uygulamaları ve kayıt altına alma işlemleri aşağıda belirtildiği biçimde yapılmaktadır.
– Tüketim malzemelerinin iadelerine göre,
– Mal alımları iadelerine göre,
– Hizmet alımlarının iadelerine göre ayrı ayrı muhasebe kayıtları tutulmaktadır.