Bilindiği gibi Milli Eğitim Bakanlığı, koronavirüs (Covid-19) salgını nedeniyle Bakanlığa bağlı eğitim kurumlarında eğitim-öğretim faaliyetlerine ara vererek, 16 Mart 2020 tarihinden bu yana üçüncü kez resmi açıklama yapıp, öğretmenlerin idari izin sürecinin 31 Mayıs 2020 tarihine kadar uzatıldığını kamuoyuna açıkladı. Bu süreçte; Bakanlık birimlerinde görev yapan çeşitli kademelerdeki görevlilerin maaş, ek ders, çeşitli kurs ücretleri vb. ödemeleri alıp alamayacağı da birçok yazıyla uygulamaya konuldu.
Bu süreçte, ilk anda mağdur olan “ücretli öğretmenler” ile ilgili de Millî Eğitim Bakanlığı Yönetici Ve Öğretmenlerinin Ders Ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Karara, 3 Nisan 2020 tarihli ve 31088 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı ile eklenen geçici 6.maddeye göre;
“(1) 2019-2020 öğretim yılında, 9 uncu maddenin birinci fıkrasının (a) bendinin (2) numaralı alt bendi ile (b) bendinin (2) numaralı alt bendi kapsamında görev yapmakta olanlar, COVID-19 salgını nedeniyle eğitim kurumlarının tatil edildiği günlerde üzerlerinde bulunan ek ders görevlerini yapmış sayılarak karşılığında ek ders ücretinden yararlandırılır.
(2) Bu kapsamda ödeme yapılanlar, tatil edilen günlere ilişkin kendilerine telafi eğitimleri ve uzaktan eğitim faaliyetlerine ilişkin görev verilmesi halinde, bu görevleri ayrıca ek ders ücreti ödenmeksizin yerine getirmekle yükümlüdür. Bu yükümlülüklerini yerine getirmeyenlerden birinci fıkra kapsamında yapılan ödemeler geri tahsil edilir.” hükmü eklenerek, ücretli öğretmenlerin bu mağduriyetleri giderildi.
Ancak bu aşamada eğitim kurumlarında aylıksız izinde, doğum sonrası analık izninde, raporlu veya yurt dışında iken Covid-19 salgını nedeniyle eğitim kurumlarının tatil edildiği sürelerde göreve başlayan öğretmenlere, göreve başladıkları tarihten itibaren ödenmesi gereken ek ders ücretleri tahakkuk ettirilmedi ve MEB’den gelen çeşitli yazılara göre de tahakkuk ettirilmemeye devam edilecek.
Bu noktada iki konuya açıklık getirmek istiyoruz.
İlki; alanlarına göre farklı olmak üzere, öğretmenlerin ders yüküne göre norm kadro ile ilişkilendirilmeleri ve norm kadro ile ilişkilendirilen bu öğretmenlerin hangi koşullarda norm kadro ile ilişkilerinin kesileceği konusudur.
Ders yükü; Millî Eğitim Bakanlığına bağlı her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumlarında, Bakanlıkça belirlenen sayıdaki öğrenciden oluşan şube veya grupların dâhil oldukları sınıflara göre öğretim programlarında gösterilen teorik ve uygulamalı ders saatlerinin haftalık sayısını belirtmektedir.
Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumları Yönetici Ve Öğretmenlerinin Norm Kadrolarına İlişkin Yönetmeliğin 15-21.maddeleri arasında düzenlenen ve çeşitli eğitim kademelerinde yer alan öğretmenlerin norm kadrolarının belirlenmesi ile ilgili kıstaslar; 27.maddesinde yer alan norm kadro sayısının değiştirilemeyeceği konusu ve 29.maddede yer alan boş kadro tahsisi ve kullanımı hükümleri birlikte değerlendirildiğinde; kimi spesifik konular hariç olmak üzere, MEB mevzuatına göre ilk defa atanan, yer değiştirme suretiyle atanan, soruşturma sonucu yeri değiştirilen ve norm kadro ile ilişkilendirilen bir öğretmenin veya yöneticinin o norm kadro ile ilişiğinin kesilmesi ancak muvazzaf askerlik hizmetini yerine getirmek üzere ayrılanlar hariç olmak üzere, çeşitli kanun, kanun hükmünde kararname ve yönetmelikler gereği bir yıl ve daha fazla aylıksız izne ayrılma isteğinde bulunan yönetici ve öğretmenler aylıksız izin verilmeden önce atanmalarında ve yurtdışında görevlendirilecek öğretmenlerin görevlendirilmeden önce atanmalarında söz konusu olabilir.
İkincisi ise Millî Eğitim Bakanlığı Yönetici Ve Öğretmenlerinin Ders Ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Karar, Bakanlar Kurulu Kararıdır. Her ne kadar Cumhurbaşkanlığı Kararı ile bu mevzuatta düzenleme yapılmışsa da, yapılan düzenleme bu mevzuatın Bakanlar Kurulu Kararı olması gerçeğini değiştirmez.
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde Yeni Sistemde Normlar Hiyerarşisi;
-Anayasa
-Temel Hak ve Hürriyetlere İlişkin Milletlerarası Antlaşma
-Kanun/OHAL’de çıkarılacak Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri /Milletlerarası Antlaşma
-Yürütmeye İlişkin Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi
-Yönetmelik, şeklindedir.
Buna göre normlar hiyerarşisinde bir kanun olan 4688 Sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanununa dayanılarak imzalanan 01.09.2019 tarihli ve 30875 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2020 ve 2021 yıllarını kapsayan Kamu Görevlileri Hakem Kurulunun 28.08.2019 tarihli ve 2019/1 sayılı Kararı; bir Bakanlar Kurulu Kararı olan Millî Eğitim Bakanlığı Yönetici Ve Öğretmenlerinin Ders Ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Karardan daha üst sıradadır. Kaldı ki ek ders kararları, Cumhurbaşkanlığı Kararı ile düzenlense bile normlar hiyerarşisine göre yürütmeye ilişkin Cumhurbaşkanlığı kararnamesi olduğu için yine alt sırada yer alır. Buna göre, 4688 Sayılı Kanuna göre düzenlenen toplu iş sözleşmesi hükümlerine aykırı olarak düzenlenmiş olan ek ders kararları hükümsüz olmalıdır.
Kısacası; kadrolu, sözleşmeli, yer değiştirme veya soruşturma sonucu atanan öğretmen ve yöneticilerden askerlik hizmeti hariç bir yıldan fazla ücretsiz izne ayrılanlar ve yurt dışı göreve atananların norm kadro ile ilişiği kesilebilir. Bir yıldan az ücretsiz izin, analık izni, sağlık raporu veya mazeret iznine ayrılıp da idari izin sürecinde görevine dönenlere, Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumları Yönetici Ve Öğretmenlerinin Norm Kadrolarına İlişkin Yönetmeliğine ve Normlar hiyerarşisinde Bakanlar Kurulu kararından üst norm olan 4688 Sayılı Kanuna göre düzenlenen toplu iş sözleşmesi hükümlerine aykırı olarak düzenleme yapılamaması gerçeğine göre ek ders ödemesi yapılmalıdır.
