Uluslararası danışmanlık şirketi Deloitte, 2025 yılına ait “Z ve Y Kuşağı Küresel Araştırması”nın sonuçlarını paylaştı. 23 binden fazla katılımcıyla gerçekleştirilen rapor, geleceğin iş gücünü oluşturan bu iki jenerasyonun iş hayatına bakış açısını mercek altına alıyor.
YÜKSEK MAAŞ TEK BAŞINA YETERLİ DEĞİL
Araştırma, 2025 yılında küresel iş gücünün yüzde 74’ünü oluşturması beklenen Z ve Y kuşakları için işin artık yalnızca bir maaş kapısı olmaktan çıktığını gösteriyor. Katılımcıların büyük bir çoğunluğu (Z kuşağının %89’u, Y kuşağının %92’si) için iş tatmini ve esenlik duygusu, işlerinin onlara bir amaç sağlamasına bağlı. Z kuşağının yarısından fazlası (%54), bir iş teklifini değerlendirirken işin anlamlı olmasını “çok önemli” bir kriter olarak görüyor.
ZİHİNSEL SAĞLIK ENDİŞELERİ VE STRES
Raporun dikkat çeken bir diğer bulgusu ise bu kuşakların zihinsel sağlık durumlarıyla ilgili endişeler. Z kuşağının yüzde 40’ı ve Y kuşağının yüzde 34’ü, çoğu zaman stresli veya kaygılı hissettiğini belirtiyor. Bu katılımcıların yaklaşık üçte biri, işlerinin bu durumun en büyük kaynağı olduğunu ifade ediyor.
Sadece Z kuşağının %6’sı liderlik pozisyonuna ulaşmayı birincil kariyer hedefi olarak tanımlasa da, bu bir hırs eksikliği olarak yorumlanmıyor. Bu kuşaklar, mevcut işverenlerini tercih etme nedenleri arasında öğrenme ve gelişim olanakları, iş/yaşam dengesi ve kariyer ilerleme fırsatlarını ilk sıralara koyuyor. Z kuşağının %70’i, kariyerleri için haftada en az bir kez yeni beceriler geliştirmeye zaman ayırdığını belirtiyor.
YAPAY ZEKA VE FİNANSAL KAYGILAR
Araştırma, üretken yapay zekanın (ÜY) iş hayatına entegrasyonuna da ışık tutuyor. Z kuşağının %57’si ve Y kuşağının %56’sı günlük işlerinde ÜY kullanıyor ve bu teknolojinin iş kalitesini artırdığına inanıyorlar. Ancak, Z kuşağının %63’ü ve Y kuşağının %65’i, ÜY’nin işlerini ortadan kaldırabileceği konusunda kaygılı.
Z ve Y kuşağının en büyük endişesi ise üst üste dördüncü kez yaşam maliyetleri oldu. Her iki kuşağın yarısından fazlası maaştan maaşa yaşadığını belirtiyor. Bu finansal kaygılar, gençlerin mutluluk düzeyini de doğrudan etkiliyor. Yaşam maliyetlerinden endişe duyanların yalnızca %36’sı son bir yılda kendini mutlu hissettiğini söylüyor.
Rapor, Z ve Y kuşaklarının kariyer kararlarını artık daha kapsamlı bir değer sistemiyle şekillendirdiğini gösteriyor. Sadece maddi hedeflere değil, aynı zamanda kişisel gelişim, zihinsel sağlık ve sosyal etki gibi faktörlere de büyük önem veriyorlar.