Sosyal Güvenlik Uzmanı Emin Yılmaz, Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) hakkında merak edilenleri TGRT Haber’e anlattı. 2026-2028 Orta Vadeli Program kapsamında TES’in 2026’nın ikinci çeyreğinde yürürlüğe gireceğini hatırlatan Yılmaz, “Çalışanların maaşından her ay yüzde 3 kesinti yapılacak” dedi.
ZORUNLU KESİNTİ GELİYOR
Yılmaz, “Bireysel Emeklilik Sistemi 2017’de zorunlu olarak yüzde 3 kesinti ile hayatımıza girdi. Sistemde 2 ay kalıp sonra vazgeçince çıkılabiliyordu, kesinti yapılmıyordu. 2017’de 5 işçi ve üzerinde çalışanı bulunan işyerleri için yüzde 3 oranında kesinti yapmak zorunluydu. Bunu yapmazsanız idari para cezası alıyordunuz. Ama iki aylık gecikmeden sonra sistemden çıkarsa işçi ayrılabiliyordu” diye konuştu.
Yeni sistemde ise cayma hakkının olmayacağını vurgulayan Yılmaz, “BES’teki gibi tek başına emeklilik maaşı yerine, TES ek bir destek niteliği sağlıyor. Yüzde 3’lük kısımda cayma hakkı tamamen kalkacak, bundan sonra bütün çalışanlardan yüzde 3 oranında kesinti devam edecek” ifadelerini kullandı.
İŞVERENDEN DE KESİNTİ YAPILACAK
Çalışanların sistemden ayrılma şansı olmayacağını söyleyen Yılmaz, “Brüt ücretin yüzde 3’ü kadar bir kesinti 2026’nın ikinci çeyreğinde, Nisan-Mayıs-Haziran itibarıyla işçiden kesilecek. İşverenlerden de muhtemelen – kesin olmamakla birlikte – yüzde 3 kesinti yapılması bekleniyor” dedi.
TES İLE BES ARASINDAKİ FARKLAR NELER?
Uzman Yılmaz, iki sistem arasındaki farklara da değindi:
“BES isteğe bağlıydı, TES zorunlu.”
“BES’te işveren katkısı yoktu, TES’te işveren katkısı var.”
“BES’te maddi açıdan sıkışınca birikiminizi kullanıyor ve tamamen çıkabiliyordunuz TES’te mümkün değil.”
TES NEDEN GÜNDEME GELDİ?
Tamamlayıcı sistemin neden gündeme geldiğini açıklayan Yılmaz, “Emeklilik hesaplama sisteminde aylık bağlanma oranı düştüğü için şu an 4 milyon kadar kişi emekli maaşı alıyor. Biriken paralar vasıtasıyla sistemde BES’te 10 yıl kalarak 56 yaşında emekli olabiliyorsunuz. Müdahale olmazsa bir sonraki dönemde emekli olacaklar için ikincil bir emeklilik sistemi olacak” ifadelerini kullandı.
Yılmaz ayrıca, “İşçinin hesabı üzerinden bazı yatırım araçlarını tercih edebiliyorsunuz. Borsada, altında, dövizde BES adı altında yatırım yapılabiliyor. Bu modelin uygulandığı dünyada başka ülkeler de var. İkili emeklilik sistemi olan birçok ülke mevcut” dedi.
TES’TE KISMİ ÇIKIŞ HAKKI VAR MI?
Kısmi çıkış konusuna da değinen Yılmaz, “Bedelli askerlik ve hac ibadeti gibi durumlarda ilerleyen zamanda çıkış imkânı sağlanması gündemde. Şu an açıklanan OVP ile bu durum 2026’nın son çeyreğine ertelendi” bilgisini verdi.
EMEKLİLİK ŞARTLARI NELER?
BES’te 10 yıl kalıp 56 yaşında emeklilik söz konusuyken, TES’te henüz net bir düzenleme olmadığını belirten Yılmaz, “Kanuni düzenleme bekleniyor. Mevcut sisteme bakılırsa 10 yıl kalıp 56 yaş şartı öngörülüyor. TES’te buna benzer yaş kriteri ya da kısmi olarak yaş bazında alamama, toptan alma gibi durumlar olabilecek. Ayrıca, çalışan hayatını kaybettiğinde birikimi lehtar olarak devretme hakkı da olacak” dedi.
ÇALIŞAN EMEKLİLER DE DAHİL OLACAK
Emekliler için de durumun farklı olmayacağını söyleyen Yılmaz, “BES’te emekli olmama şartı vardı. Ancak 2023 yılının Mart ayında EYT düzenlemesiyle 99 öncesindeki yaş şartı kaldırıldı. TES’te de aynı şekilde emekli olup da çalışmaya devam edenler için durum geçerli olacak. TES’te emekli olup çalışsanız da çalışmasanız da para biriktirip paranızı alma hakkınız bulunacak” açıklamasını yaptı.