Çalışanları korumak amacıyla faaliyetlerine devam eden Sosyal Güvenlik Kurumu herhangi sebepten ötürü çalışanların işinden ayrılması durumunda daha fazla bilgi ister. Böyle durumlarda yazılı açıklama yapmak yerine sistemde halihazırda tanımlanmış olan ve kanun olarak bilinen işten çıkış kodları kullanılır. Bu kodlar sayesinde çalışanların sahip olduğu haklar ve sözleşmelerinin geçerli nedenler ile feshedilip feshedilmediği kesinleşir.

İşten Çıkış Kodu Nedir ve Ne İşe Yarar?

4857 numaralı İş Kanunu’na göre işverenler çalışanların sözleşmesini bitirebilmek için yazılı olarak bildirimde bulunmaları gerekir. Kanunen çalışanların hakları sıkı bir şekilde korunduğu ve geçersiz nedenlerden ötürü feshedilmesinin önüne geçebilmek için işten çıkış kodları kullanılır. Bir başka deyişle işveren çalışanın performansından memnun kalmaması, davranışı ya da hareketlerinden ötürü çalışana herhangi bir savunma hakkı vermeden sözleşmeyi feshetmesi mümkün olmaz. İşten çıkış kodu tam olarak böyle durumlarda devreye girip haksız yere işine son verilmiş olan kimselerin kanun nezdinde ekstra haklara sahip olmasını sağlar.

Diğer yandan işten çıkış kodları işçinin işine son verildiği durumlarda hangi haklara sahip olacağı ve ne türlü kazanımlar elde edeceği konularında bilgilenmesini sağlar. Herhangi bir işyerinden ayrıldıktan sonra işverenin hangi işten çıkış kodunu kullanarak sözleşmenizi bitirdiğini öğrenmeniz mümkündür. İşinize son verildikten sonra e- devlet üzerinden hangi kod kullanılarak işten çıkarıldığınızı 4A, 4B ve 4C sayfaları üzerinden öğrenebilirsiniz. İşten çıkış kodu kullanılmadan ya da yanlış kullanılarak bildirim yapılması durumunda çalışanların kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve işsizlik maaşı gibi haklardan mahrum kalması olabileceği gibi işverenin daha fazla sorunla uğraşması gözlemlenebilir.

İşten Çıkış Kodları Neler

İşten çıkış kodları yukarıda bahsedildiği gibi iş akdine son verilen çalışanların hangi sebeple kurumdan ayrıldığını gösterir. Bu kodlar ise aşağıdaki gibidir;

1- Deneme süresinde olan kişilerin işine son verme

2- Deneme suresinde olan çalışanların işçi tarafından sözleşmesini bitirme

3- İstifa olarak bilinen ve işçi tarafından bitirilen iş sözleşmeleri

4- Belirli süreli yürütülen iş sözleşmelerinin işveren tarafından haklı sebeplerde bitirilmesi

5- Hazırlanmış olan iş sözleşmesinin süresinin dolması

8- Emeklilik, yaşlanma ya da toptan ödeme ile sözleşmenin feshi

9- Emeklilik ile sözleşmenin bitmesi

10- İşçinin ölümü ile sözleşmenin sonlanması

11- İşyerinde meydana gelen iş kazası sonucu işçinin yaşamını yitirmesi

12- Erkek çalışanlar için askerlik sonucu sözleşmenin feshi

13- Kadın işçilerin evlilik sebebiyle iş yerinden ayrılması

14- Yaş hariç emeklilik için gereken bütün şartların tamamlanması

15- Çeşitli nedenlerle meydana gelen toplu işten çıkarma

16- Halihazırda yürütülmekte olan sözleşmenin süresi dolmadan işverene ait başka işyerine nakil

17- Çeşitli nedenler ile işyerinin kapanması

18- Yürütülmekte olan faaliyetin sona ermesi

19- Mevsimsel işlerde faaliyet süresine bitmesi

20- İş akdinin askıya alınması ve kampanya süresi bitimi

21- İşçinin durumunda meydana gelen statü değişikliği

22- Başka nedenler

23- İşçi tarafından zorunlu nedenler ile sona erdirilen sözleşme

24- İşçinin sağlık durumunda meydana gelen olumsuzluklar nedeniyle sözleşmeyi bitirme

25- İşçi tarafından sona erdirilen ve işverenin kötü ahlak, davranış ya da tutumundan kaynaklanan durumlar

26- Disiplin kurulunun almış olduğu karar ile fesih

27- İşçinin tutuklanması durumunda işverenin yapmış olduğu zorunlu fesih

28- İşverenin sağlığında meydana gelen olumsuz durumlardaki fesihler

29- İşçinin kötü ahlakı, davranışları ve tutumu nedeniyle yapılan fesihler

30- Vize süresinin sona ermesi

31- Çeşitli kanun yükümlülüklerinden doğan fetihler

32- Kurumların özelleşmesi sonucunda yapılan fetihler

33- Gazeteciler tarafından yapılan sözleşme fesihleri

34- İşyerinin devri ya da iş kolunun değişmesi

37- KHK ile sözleşmenin feshi

38- Kadın çalışanlar için doğum nedeni ile sözleşmenin feshi

39- KHK ile kamu işçiliğine geçiş

40- KHK ile kamu işçiliğine geçilemediği durumlarda oluşan fesihler