Amerika, Rusya’dan S-400 sistemlerin alımından dolayı Türkiye’ye bazı yaptırımlar uygulama kararı aldı. Bu gelişmeden sonra Dışişleri Bakanlığı, Washington Yönetimi’ne çok sert tepki gösterdi. Yaptırımların hedefindeki Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir, özel açıklamalarda bulundu.

Yaptırımların Türkiye’yi etkilemeyeceğini söyledi. Skandal karardan sonra Amerika Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, “Türkiye’yi bir an önce Amerika ile koordinasyon içinde S-400 sorununu çözmeye davet ediyorum” mesajı yayınladı.

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da Amerika’nın aldığı kararı “uluslararası hukuka karşı kibirli tutum” olarak nitelendirdi.

YAPTIRIMLAR NELERİ ETKİLEYECEK?

“Yaptırımların hedefinde özellikle savunma sanayii var. Hangi projelerin yaptırımdan etkilenip etkilenmeyeceği merak ediliyor. Türk Hava Kuvvetleri’nin vurucu gücü uçaklar, özellikle de F-16’lar. Binlerce parça ve alt sistemden oluşan bu uçakların yaptırımdan etkilenip etkilenmeyeceği merak ediliyor.

Amerika tarafından üretilen, alt sistemleri ve mühimmatları da Amerika tarafından üretilen yada satışlarında alt sistemlerin Amerika iznine muhtaç olan bu sistemlerle ilgili çok önemli başlıklar var.

Ama bu uçaklarla bir yasaklama ya da sorun yaşanması gündemde değil. Modernizasyon projeleri, alım projeleri, yedek parça alımı gibi sözleşmeler daha önceden yapıldı.

TSK hem NATO kapsamında dünyanın farklı noktalarında görev yapıyor hem de sınır ötesi harekâtları gerçekleştiriyor. Amerika’dan alacağı savunma adımlarını bu operasyonda gözeterek çok fazla stok yaptığı belirtiliyor.

MODERNİZASYON VE ALIM KONULARINDA SIKINTI YAŞANMASI MUHTEMEL

Savunma kaynakları şu bilgiyi de paylaştı; TSK’da stok bilgisi, yazılımlarla yerine getiriliyor ve hesaplamalar yapılıyor. Hangi ürün, hangi sistem azalıyor, hangi üründe ne kadar alım yapılırsa kaç yıl sıkıntı yaşanması engellenir gibi sorulara yanıt aranıyor.

TSK envanterinde özellikle savaş uçakları için yeterli malzemenin birkaç yıl olduğu belirtiliyor. Bundan sonraki modernizasyon ve alım konularında sıkıntı yaşanması muhtemel.

İnsansız Hava Araçları da gündemde. İHA’lara yönelik yaptırımlarla alakalı da Savunma kaynakları, buna dair “Zaten birkaç yıldır yaptırım tehdidi var.

Suriye’de sınır ötesi harekatlardan sonra İHA’ların motorlarına ve görüntüleme sistemlerine yönelik yaptırımlar uygulandı. Buna dair yerli çözümler üretiliyor.”

Özellikle ASELSAN’ın İHA’lar için görüntüleme sistemleri ve motor sistemleri bu kapsamda yerli çözümler arasında.

ATAK HELİKOPTERLERİ OLUMSUZ ETKİLENEBİLİR

Olumsuz etkilenmesi en muhtemel projelerin başında ATAK helikopteri geliyor. TUSAŞ tarafından yerli-milli olarak üretilen ATAK helikopterin, 30 adeti Pakistan’a satılması yönünde anlaşmalar imzalanmıştı.

Amerika’nın birkaç yıldır motor ihracat lisansı izni vermediği için bu satışın gerçekleşmediğini görüyoruz. Önümüzdeki süreçte bu izinlerin alınmasının daha da zorlaşması muhtemel diyebiliriz.

TUSAŞ da ayrıca milli muharip uçak geliştirme projesi devam ediyor. Türkiye’nin ilk jet uçağı olması planlanan HÜR JET konusunda bazı sıkıntılar yaşanması muhtemel.

Bunların yanı sıra Türkiye’de bir çok kamu ve özel firmaları var. ASELSAN, TUSAŞ, HAVELSAN bunlardan birkaçı. Bu firmaların dünya ülkeleriyle ve dev firmalarla anlaşmaları var.

TUSAŞ’ın Skykorski gibi özel bir firmayla yaptığı anlaşmaları var bu anlaşmaların hiçbirinin bu yaptırımlardan etkilenmeyeceği görülüyor.

YAPTIRIMLAR DENİZLERDEKİ SAVUNMA PROJELERİNİ ETKİLER Mİ?

Türkiye milli savaş gemilerini üretip ihraç ediyor. Bunlara dair silah, mühimmat ve bazı alt parçaların idamesinde sıkıntılar çıkabilir. Stokların da bu konuda yeterli olabileceği belirtiliyor.

Türkiye’den Amerika’ya gidecek personelin eğitimleri sıkıntı yaşayacak mı? Bu soru da yanıt arıyor. Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir de açıklama yaptı ve “Türkiye’nin NATO ortağı olduğu ve sahada operasyon görevlerini yerine getirdiği” belirtiliyor.

TÜRKİYE NE YAPACAK?

Türkiye bundan sonra ne yapacak, nasıl tepki verecek? Savunma kaynaklarından edindiğimiz bilgiye göre, Türkiye üzerine düşen sorumlulukları yerine getirecek ve masayı gösterecek.

Ayrıca Savunma Sanayii Başkanlığı’ Amerika ile sözleşmeler, projeler yapamaması konusunda, farklı kurum ve alt kuruluşlarla imza atılması gibi bir seçenek gündeme gelebilir.”