Adalet Bakanlığı ile Türkiye Noterler Birliği, arsa, tarla, konut, iş yeri gibi tüm taşınmaz satışlarının noterliklerde yapılmasına yönelik uygulama ülke genelinde başladı. Peki noterlerde gayrimenkul satışında durum ne? Vatandaşlar ilgi gösteriyor mu? İşte detaylar…

Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı şu ifadeleri kullandı: “4 Temmuz’dan itibaren başlayan noterlerdeki gayrimenkul satışlarında süre 1 haftayı geçti. Uygulama kapsamında bazı satış işlemleri noterliklerde gerçekleştirilebiliyor.

‘RANDEVU ALINARAK İŞLEMLER BAŞLIYOR’

Bu kapsamda özellikle taşınmaz türüne göre satış şekli vatandaşlarca seçilerek Türkiye Noterler Birliği sayfası üzerinden randevu alınarak işlemler başlatılabiliyor.

Bu konuyla alakalı aslında taşınmazı satmak isteyen kişi öncelikle Türkiye Noterler Birliği’nin e-başvuru randevu sistemi üzerinden gerekli evrakları yükleyerek başvuruyu yapması ve sistem üzerinden hangi noterde işlemi yapacaksa o noteri seçerek başvuru belgesini yüklemesi gerekiyor.

‘BAŞVURU KABULÜNDEN SONRA TAŞINMAZ KONTROL EDİLİYOR’

Başvurunun kabulünden sonra noter taşınmazla ilgili tapu kayıtlarını inceleyerek taşınmazın üzerinde herhangi bir kısıtlama olup olmadığını kontrol ediyor.

Eğer satışa engel bir sınırlama yoksa gerekli tapu harcı ve döner sermaye bedelinin ödenmesi hususunda ilgililerin cep telefonuna SMS gönderiyor. Tarafların gerekli harç ve masrafları yatırması sağlanıyor.

‘SATIŞ SÖZLEŞMESİ İÇİN TARAFLAR DAVET EDİLİYOR’

Tapu harç ve masraflar taraflarca yatırıldıktan sonra düzenlenen satış sözleşmesini imzalamak için taraflar noterliğe davet ediliyor.

Sözleşme bizzat noter huzurunda alıcı ve satıcı tarafından imzalandıktan sonra sisteme kayıt ediliyor ve Tapu Kadastro Bilgi Sistemi’ne elektronik ortamda gönderiliyor. Bunun sonrasında da taşınmazın tapu kütüğüne tescili sağlanıyor.

Devir gerçekleştikten sonra düzenlenen tapu belgesi ve diğer belgeler noter tarafından ilgisine teslim ediliyor. Süreçlerin tamamını bizzat noter tarafından yürütülecek olması ihtilafların önüne geçeceği nedeniyle katkı sağlayacağı düşünülüyor.

‘BÜYÜKŞEHİRLERDE YOĞUNLUĞUN AZALMASINA YARDIMCI OLACAK’

Noterliklerde işlemin yapılacak olması bazı büyükşehirlerdeki iş yoğunluğunun azalmasına da yardımcı olacak ve kamu hizmetlerinin özellikle bu noktada daha geniş bir alana yayılmasında bir alternatif oluşturacaktır.

İŞTE NOTERLERDE YAPILAMAYAN SATIŞLAR

Süreçle ilgili her satış işlemi yapılamıyor. Yapılamayan işlemlere baktığımızda ;

-Takyidatlı taşınmazlarda özellikle hak sahibi kontrollerinin net olarak noter tarafından yapılamaması nedeniyle bu tür takyidatlı taşınmazların satışı noterlerde yapılamıyor.

-Üzerinde şerh olan, ipotek olan taşınmazlar noterde satılamıyor.

-Aynı zamanda satış dışındaki talepler de noter tarafından yapılamıyor.

-Hisseli satışlarda hissenin bir miktarının kişinin kendisinde bırakılması olarak adlandırılan ipkalı satış yapılamıyor.

-Malik bilgileri ile tapu sicilindeki malik bilgilerinin eşleşmemesi durumunda işlem yapılamıyor.

‘BİRDEN FAZLA TAŞINMAZ İÇİN İŞLEM YAPILAMIYOR’

-Bir başvuruda birden fazla taşınmaz için işlem yapılamıyor. Mesela tapuda aynı kişinin birden fazla taşınmazının tek bir seferde başkasına satabiliyoruz, noterde bu işlemlerin her biri için ayrı başvuru yapmak gerekiyor.

-Vekil noterliklerde satış işlemi yapılamıyor.

-Yabancı gerçek ve tüzel kişilerin taraf olduğu işlemler yapılamıyor.

-Derneklerin satıcı olduğu işlemler noterliklerde yapılamıyor.

-Gayrimenkul yatırım fonlarının satıcı olduğu işlemler yapılamıyor.

İlk günlerde yönetim planı, devremülk, kat irtifakından kat mülkiyetine geçiş gibi aslında bazı olağan betimlemeler nedeniyle de randevu alınamamış olsa da buna ilişkin düzenlemeler yapıldı ve şu anda en azından yönetim planı gibi kat mülkiyetine geçiş gibi betimlemelerde başvuru sahibinin onayı alınarak en azından randevu alınmaya başlandı.

TAPU İLE NOTER ARASINDA ‘EVRAK’ FARKI!

Sistem üzerinde özellikle belediyelerden rayiç değer yazılarının resmi olarak eklenmesi isteniyor. Tapuda yapılan işlemlerde bunların ilgili belediyelerden entegre bir şekilde alındığı durumu vardı. Gene tapularda başvuru yapılırken alıcı ve satıcının kimlik bilgileri otomatik olarak çekilirken, noterlerde alıcı ve satıcının kimlik bilgilerinin yazılması ve evraklarının yüklenmesi gerekiyor.

Bugün siz noterden bir başvuru yaptığınızda kimlik fotokopisini yüklemeniz gerekiyor noterlerdeki kısımlarda bazı ek evraklar yüklemek gerekiyor diyebiliriz.

Sistemde özellikle bu tür entegrasyon imkanları arttıkça uygulamanın daha da artacağına yönelik değerlendirmemiz var.

‘E-DEVLET’TE KAYITLI MAİL ADRESİ OLMALI’

Bu sistemi kullanmak isteyen vatandaşların e-Devlet sistemine kayıtlı bir mail adresi olması gerektiğini unutmamaları gerekiyor.

NOTER HARCI ÖDEMELERİ NE KADAR?

Gene ayrıca tapu harcına ek olarak da taşınmazın değerine göre 500 TL ile 4 bin TL arasında ek bir hizmet bedeli noter harcı olarak ödeniyor olacaktır.

HAFTA SONU İŞLEM YAPILABİLMESİ AVANTAJ MI?

Nöbetçi noterler aracılığı ile cumartesi ve pazar günleri de satış işlemi yapılabilmesi öngörülüyor. Bu günlerde banka ve benzeri kurumlarda bazı kısıtlamalar olması nedeniyle belki vatandaşların bu tür tercihleri daha sonraki dönemler daha etkin değerlendirebileceklerini söyleyebiliriz.

Randevu verildiği günden itibaren tarafların noterde hazır bulunması gerekiyor. 10 gün içerisinde yapılmayan işlemlerde randevular iptal ediliyor.

‘TAPU DAİRELERİNE ALTERNATİF KANAL OLUŞTURABİLİR’

Aslında web tapu sisteminin benzeri Türkiye Noterler Birliği üzerinden Tapu Kadastro paylaşım modeli ile kurgulanmış durumda. Bu sistemin özellikle bazı büyükşehirlerde ve yoğun olabilen tapu dairelerinde alternatif bir kanal oluşturabileceğini değerlendiriyoruz.

Emlak işletmeleri olarak da bizlerin düşüncesi özellikle ikinci el motorlu kara taşıtları ticaretinde olduğu gibi yetki belgeli emlak işletmelerinin sistemde yer almasının sağlanması ve yetki belgesi numaralarının satış sırasında noterliğe beyan edilmesi yönündedir.

Aynı zamanda bu sistem Takasbank gibi ödeme sistemlerine, belediye entegrasyonuna, tüzel şirketlerin yetkili bilgilerine ulaşması gibi farklı bilgilere de ulaşabilmesinin sağlanmasının önemli olduğunu düşünüyoruz.

Sistemin özellikle entegrasyonlar sonrasında daha etkin ve verimli kullanılabilmesinin yolu açılacaktır. Anadolu’nun birçok bölgesinde çok ihtiyaç duyulmayacak bir husus olacaktır.

ŞU ANDA YOĞUNLUK HALA TAPUDA MI?

Evet, şu anda gayrimenkul satışlarında yoğunluğun yaşandığı bir dönemde değiliz. Ancak bazı bölgelerde zaten birçok tapu dairesinde işlemin yavaşlığı sürüyor. İşlemler yoğun değil. Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü’nün Türkiye Tapu adındaki projesi ile satış için yapılan başvurular başka tapu daireleri tarafından işlem çerçevesinde hazırlanıp o tapu dairesinde bekleme süresi azaltılabiliyor. Bu tür çalışmalar zaten mevcutta uygulanıyor. Vatandaşların biraz daha bu sistemi tercihi çok yoğun olan bölgelerle sınırlı kalacaktır.”

Milliyet.com.tr/