Anadolu Eğitim Sendikası’nın, Türkiye genelindeki öğretmenlerin içinde bulundukları koşulları ve mesleğe bakış açılarını ortaya koymak amacıyla düzenlediği anketin sonuçları, eğitim sisteminin temel taşları olan öğretmenlerin derin bir moral bozukluğu içinde olduğunu gösterdi. Her dört öğretmenden üçü, yani eğitimcilerin %74.7’si, 2025-2026 eğitim-öğretim yılına başlarken geleceğe dair bir umut taşımadığını ifade etti. Bu karamsar başlangıcın arkasında ise birikmiş birçok sorun yatıyor.

MESLEKİ SAYGINLIK VE TÜKENMİŞLİK DİP NOKTASINDA

Anketin en çarpıcı bulgularından biri, öğretmenlik mesleğinin saygınlığına yönelik algıda yaşanan büyük erozyon oldu. Katılımcıların neredeyse tamamına yakını, %98.1’lik bir oranla, mesleğin toplum nezdinde itibar kaybettiği görüşünde birleşti. Bu itibar kaybı hissi, mesleki tükenmişliği de beraberinde getiriyor. Ankete katılan eğitimcilerin %94.2’si, meslek hayatları boyunca karşılaştıkları uygulamalar ve yaşadıkları zorluklar nedeniyle kendilerini “tükenmiş” hissettiğini dile getirdi.

Cumhuriyet’in haberine göre; öğretmenlerin mesleki gelişim için düzenlenen faaliyetlere olan inancını yitirdiği de anket sonuçlarına yansıdı. Eğitimcilerin %93’ü, katıldıkları seminerlerin mesleki becerilerine herhangi bir katkı sağlamadığını, bu etkinliklerin bir fayda sunmaktan uzak olduğunu belirtti.

ATAMA SİSTEMİNDE ADALETSİZLİK VE “SÜRGÜN” ALGISI

Öğretmenlerin moralini bozan en önemli başlıklar arasında, atama ve yer değiştirme süreçlerindeki uygulamalar yer alıyor. Ankete göre öğretmenlerin %94.5’i, liyakat yerine subjektif değerlendirmelere yol açtığı düşünülen mülakat uygulamasını doğru bulmuyor.

Bununla birlikte, resen yapılan norm fazlası öğretmen atamaları da büyük bir tepki topluyor. Eğitimcilerin %81.3’ü, bu tür atamaları bir ihtiyaç giderme yöntemi olarak değil, bir “sürgün ataması” olarak gördüğünü ifade etti. Benzer şekilde, norm fazlası öğretmen atamalarında uygulanan ilçe grupları sistemini yanlış bulanların oranı %86.2 olarak ölçüldü. Bu sorunlara bir çözüm alternatifi olarak sunulan ve karşılıklı yer değiştirmeye olanak tanıyan “becayiş” uygulamasının getirilmesini isteyenlerin oranı ise %77.5 oldu.

OKULLARDA ŞİDDET VE GÜVENLİK ENDİŞESİ TAVAN YAPTI

Anket, okullardaki güvenlik zafiyetinin ve öğretmenlere yönelik şiddet tehlikesinin ulaştığı endişe verici boyutu da ortaya koydu. Katılımcıların %90.7’si görev yaptığı okulda herhangi bir güvenlik görevlisinin bulunmadığını belirtti. Bu durum, öğretmenlerin kendilerini fiziksel olarak savunmasız hissetmelerine neden oluyor. Şiddete karşı yasal caydırıcılığın yetersizliği de önemli bir sorun olarak öne çıkıyor. Öğretmenlerin %96.1’i, eğitimcilere yönelik şiddet olaylarına karşı alınan mevcut yasal önlemleri tamamen yetersiz bulduğunu kaydetti.

TEMSİL MEKANİZMALARINA GÜVENSİZLİK

Anketin son bölümünde, öğretmenlerin haklarını temsil etmesi beklenen sendikal süreçlere yönelik derin bir güvensizlik olduğu da tespit edildi. Katılımcıların %96.9’u, 8. dönem toplu sözleşme sürecinde hakem heyetine üye veren sendikaların tutumunu samimiyetsiz bularak bu süreci “bir tiyatronun parçası olmak” şeklinde nitelendirdi.