8 Eylül 1999 ve öncesinde bir gün bile sigorta girişi olanlar yaşa takılmadan derhâl emekli olurken bu tarihten hemen 1 gün sonra işe girişi olan aynı kuşaktaki kişiler sırf bir gün sonra işe girişleri yapıldığı için erkeklerde 17 yıl kadınlarda ise 20 yıla kadar geç emekli oluyor. Sosyal Güvenlik Uzmanı İsa Karakaş, emeklilikte kademe bekleyenlerin merak ettiği soruların cevaplarını aradı. İşte detaylar…
Kaçak çalışamadan ya da staj-çırak olarak çalışmadan veya askerlik görevini yapmak, üniversite eğitimine devam etmekten dolayı 8 Eylül 1999 tarihinden hemen sonra sigorta girişi olanlardan kadınlar 58, erkek ise 60 yaşını beklemek zorunda kaldığını belirten Karakaş, EYT’liler yaş şartı aranmadan 5000-5975 gün primle emekli olurken sırf 1 gün sonra sigortası yapılanlar 7000-8000 ve daha fazla primleri olmasına karşın belirtilen yaşı beklemek zorunda kaldığını söyledi.
EMEKLİLİK ŞARTLARI YER ALDIKLARI SİGORTALILIK TÜRÜNE GÖRE FARKLILIK GÖSTERİYOR
Emeklilikte kademe bekleyenler EYT sonra hemen sigorta girişi başlayıp sosyal güvenlik reformuna kadar sigortalılığı bulunanları kapsamaktadır. Bu bağlamda Kademe bekleyenler tek bir sigortalılık grubunda yer almadığından emeklilik şartları da yer aldıkları sigortalılık türüne göre farklılık arz etmektedir. Buradan hareketle genel olarak 09.09.1999-30.04.2008 döneminde sigorta girişi olan; İş Kanunu’na tabi olan işçiler ile işçi gibi sigortalı sayılan SSK’lılar, Esnaf-sanatkâr, şirket ortağı ile diğer kendi hesabına çalışanlar, Bağ_Kur’lular, Memur ve memur gibi iştirakçi sayılan Emekli Sandığına tabi olanlar, Tarım SSK, Tarım Bağ-Kur, Banka ve TOBB… sandıklarına tabi olanlar olmak üzere 6 grupta yer alan çok sayıda emeklilikte adalet/kademe bekleyenler bulunuyor.
Karakaş, 09.09.1999-30.04.2008 döneminde sigorta girişlerinin bulunmadığını ancak borçlanma yoluyla kademe kapsamına girme ihtimallerinin bulunup bulunmadığını sorduğundan bahsetti.
KİMLERİN EYT İHTİMALİ VAR?
Emeklilikte Yaşa Takılanlarla ilgili “Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu İle 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 3 Mart 2023 günü Resmî Gazete’de yayımlanan kanunda aslında EYT’li olmadığı hâlde çok sayıda vatandaşımıza borçlanma yoluyla EYT’li olma fırsatı verildiğini söyleyen Karakaş, “Emeklilikte adalet ile ilgili bir yasal düzenleme olursa elbette bahsettiğimiz EYT düzenlemesinde olduğu gibi borçlanma ile kademeli emeklilik kapsamına girme ihtimali doğabilir.” dedi.
Karakaş, buna göre askerlik borçlanmasıyla sigortalı işe başlama tarihini 30 Nisan 2008 ve öncesine çekebilenlerin kademe kapsamına girme şansları olabileceğini ifade etti. Aynı şekilde belirtilen tarihten önce staj sigortası olan kadınların da doğum borçlanmasıyla yapılacak düzenlemeye girme ihtimallerinin bulunduğunu söyledi.
