Türkiye, deprem gerçeğiyle sık sık yüzleşiyor.

Deprem bölgesi olan Türkiye’de en önemli gündem ise kentsel dönüşüm…

Özellikle İstanbul’da kentsel dönüşüm ciddi bir önem arz ediyor ve kısa süre içerisinde de çalışmaların başlaması bekleniliyor.

Bununla ilgili en önemli adım, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın açıkladığı “Yarısı Bizden” kampanyası oldu.

Aralık sonunda detayların açıklandığı kampanya, dün Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi.

Bu kararla birlikte kat malikine toplamda 1,5 milyon liralık finans sağlanarak ve 800 bin lirası geri alınmayarak, kalanı da kolaylaştırılmış şartlarla tahsil edilerek İstanbul’daki kentsel dönüşüm hızlanıyor.

Vatandaşların kendi araların anlaşmaları önemli

Yarısı Bizden kampanyası istanbul özelinde uygulanacak. Yıkılması gereken binaların, hızla dönüştürülmesi hedefleniyor. Bu noktada vatandaşın kendi arasında da anlaşması gerekiyor.

İki seçenek var. Vatandaşın kendi arasında anlaşma sağlaması ya da yasa gereği yüzde 50+1 anlaşma ile inşaat ruhsatını alması…

Karara katılmayanın payı satılarak kat irtifakı kurulup destek başvurusu yapılacak.

Vatandaşın dönüşümü yapacak müteahhit firmayı yine kendisinin bulması gerekiyor. Yapım için yardıma ilişkin hibe taahhütnamesi ve kredi sözleşmesi 31 Aralık 2026 tarihine kadar yapılabilecek.

Verilecek olan hibe desteği

Hak sahiplerine bir konut için konut için 700 bin liraya kadar hibe ve 700 bin liraya kadar kredi imkanı sunulacak.

İş yerleri için ise 350 bin liraya kadar hibe ve 350 bin liraya kadar kredi desteği verilecek. Kredi vadesi 10 yıl (120 ay) olarak belirlendi.

Birden fazla konut için verilecek kredide herhangi bir sınırlama bulunmuyor.

Kredi puan durumlarına bakılmayacak

Kampanya kapsamında riskli evde yaşayan hak sahiplerine kredi verilirken, gelir ve kredi puanı durumlarına bakılmayacak. Kredi geri ödemeleri Kentsel Dönüşüm Başkanlığı tarafından yürütülecek.

Kiracılara özel destek

İnşaat sürecinde kiracılara özel destek sağlanacak. İnşaat yapımında maliklere, kiracılara ve sınırlı ayni hak sahiplerine bir kereye mahsus olmak üzere karşılıksız 100 bin TL tahliye desteği verilecek.

Riskli yapının bulunduğu parsellerde üretilecek projedeki bağımsız bölüm sayısı veya inşaat alanının, mevcut bağımsız bölüm sayısı veya inşaat alanının bir buçuk katını geçmesi halinde hibe ve kredi desteğinden yararlanılamayacak.

Riskli yapının bulunduğu parselde ruhsat alınması ve kat irtifakı kurulması sonrası gerçek veya tüzel kişilere, bu karar uyarınca talep etmeleri halinde, aynı kanun kapsamında yapacakları yeni yapılar için mevcut yapıda sahip oldukları ve idarece tespiti yapılacak konut ve iş yerlerinde yapım için yardım verilebilecek.

Ödemelerin hesaplanması

Evi dönüşüme giren ve kiracı olan vatandaş için yine destekler söz konusu.

Kampanyada, ‘geri ödemesiz dönem’ formülü devreye girecek. Kampanya kapsamında ruhsat tarihinden itibaren 24 ay geri ödemesiz dönem uygulanacak.

Vatandaş riskli konutu yenilendikten ve yeni evine geçtikten sonra ödemelere başlayacak. İnşaatın 12 ayda bitmesi durumunda vatandaş, 12 ay daha geri ödemesiz dönemin avantajını kullanacak.

Hibe ve kredi desteği

Hibe ve kredi desteği, 29 Haziran 2001 tarihli ve 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun’a tabi olan yapılarda Yapı Denetim Sistemindeki inşaat ilerleme seviyesi, diğer yapılarda ise ilgili idare tarafından yerinde yapılacak inceleme esas alınarak ödenecek.

Kampanyanın uygulanmayacağı durumlar

Riskli yapının bulunduğu parsellerde üretilecek projedeki bağımsız bölüm sayısı veya inşaat alanının, mevcut bağımsız bölüm sayısı veya inşaat alanının bir buçuk katını geçmesi halinde hibe ve destek verilmeyecek.

Zemin inşaata uygun değilse…

Zemin ve plan durumunun yeniden inşaat yapımına uygun olmaması durumunda yapım için yardım, yapıda bulunan bağımsız bölüm hak sahiplerinin ‘tamamının muvafakatiyle’ yine hak sahiplerine ait yapılaşmaya uygun il sınırları içinde veya dışında başka bir parselde kullanılabilecek.

Kentsel Dönüşüm Başkanlığı takipte olacak

Kredi geri ödemeleri Kentsel Dönüşüm Başkanlığınca takip edilecek. Kredi borcunun zamanında ödenmemesi halinde, Başkanlık tarafından borçlu kişiye ihtarda bulunularak süre tanınacak. Verilen süre içerisinde kredi borcunun ödenmemesi, kredinin durdurulması veya iptal edilmesi durumunda, kullandırılmış kredilerin ödenmeyen kısımları genel hükümlere göre takip ve tahsil edilecek.

Başkanlıkça iş ve işlemleri yürütülen uygulama alanlarında, hibe için belirlenen mali sınır aynı kalarak ve kredi için belirlenen mali sınırın üç katını geçmemek üzere yapım için yardıma ilişkin diğer hususlar Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı tarafından belirlenecek.

Yetkili: Bakan olacak

Karar kapsamında yürütülecek kentsel dönüşüm uygulamalarında hak sahiplerine yapım için yardım verilmesine ilişkin diğer hususların belirlenmesinde de bakan yetkili olacak.