Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, katıldığı canlı yayında ekonomiye ilişkin soruları yanıtladı. Bakan Nebati, ”Kur korumalı mevduatta günde ortalama 10 milyar liralık giriş oldu.” dedi.

Şu an en büyük sorunun enflasyon olduğunu vurgulayan Bakan Nebati, ”Kur sabit değil stabil gidiyor. Oynaklık en az seviyede. Yüzde 5 büyüme hedefimiz var. Ama bunu dengeli bir büyüme olarak ele alacağız. Enflasyonu azdırmasına izin vermeyeceğiz. Bütçe disiplini bizim en büyük avantajımız. Dolayısıyla disiplinden taviz vermeden büyüyeceğiz” ifadesini kullandı.

Nebati, “Yarın bir paket açıklayacağız, bu paket hem özel sektör hem de kamunun üzerindeki yükleri hafifletecek. Enflasyon yıl sonunda yüzde 24’ler seviyesinde olacak. Enflasyondaki köpüğün de temizlenmesiyle 2023 Haziran seçimlerine tek haneli enflasyon rakamlarıyla gireceğiz” dedi.

Bakan Nebati  rekabet edebilir kur seviyesinin yakalandığını kaydetti. Londra temaslarına da değinen Nebati ”Onlara çok açık bir şey söyledim. Win win, biz havuç havuç diyoruz. Sizin kazancınız sizi ilgilendirir bizimki bizi ilgilendirir. Ulusal çıkarlarımız neyi gerektiriyorsa onu yapacağız.” diye konuştu

Bakan Nebati’nin açıklamalarından satır başları:

KUR KORUMALI TL VADELİ MEVDUAT 340 MİLYAR TL’YE ULAŞTI​

20 Aralık 2021 Türkiye için önemli günlerden biriydi. Makroekonomik göstergelerde problem yok, dövize saldırıdan kaynaklanan kur artışıydı. Sayın Cumhurbaşkanımız tedbirler paketini açıkladı ve etkisini gösterdi. Döviz Kuru 18.36 TL’den aşağı doğru gitti. Birinci tedbir paketimiz kur korumalı mevduattı. Türkiye’de ciddi bir şekilde talebin oluşmasına ve yönelişin başlamasına sebep oldu. O günden itibaren 10 milyar lira civarında günde giriş oldu. 15 günlük süre içinde haftalıklarla… Zaman içinde farklı noktaya geldi. Yüzde 10 civarı döviz bozumu varken yüzde 90 Hazine kaynaklıydı bugün yüzde 49’a ulaştı. Faydalanacakların cinsini değiştirdik imkanlarını geliştirdik. Bireyseller, tüzeller başladı. Döviz kurundan etkilenenlere vergi istisnası getirerek tüzel kişilerin de 17 Şubat’a kadar, 31 Aralık’a kadarki kur farklarını istisna etmek kaydıyla bu imkanı sağladık. Günlük girişler hızlı bir şekilde dövizi tetikleyerek devam etti. 340 milyar civarında bir seviyeye ulaştı dün akşam itibariyle.

ENFLASYON AÇIKLAMASI

Enflasyon başlarken bir öngörüde bulunmuştum. Dünya enflasyonu konuşmayı devam edecek, niye? Çok sert tedbirler alamıyorlar. Bizdeki enflasyon, çok açık kurdan etkileniyoruz. Kurdaki herhangi bir değişim direkt fiyatlara yansıyor. Böyle bir psikoloji var, bunu kabul etmemiz lazım. 20 Aralık akşamına kadar döviz kurlarındaki hep bir sonraki adıma göre yapıldı. O fiyatlamanın getirdiği arz problemleri, içerideki kur atağı ile zaten bir enflasyon olması kaçınılmazdı. 3 ayda yüzde 27-28 düzeyinde bir yükle bu yıla devam edeceğiz. Yaza doğru bu seviyelerin gevşemesini bekliyoruz. Herkes şikayet ediyor ama Türkiye yağışa doydu, barajlar doldu. Gıda ile ilgili üretimde bir problem yaşanmayacak. Yarın bir paket açıklayacağız hem özel sektörün hem de kamunun üzerindeki yüklerle ilgili atacağımız adımlarla psikolojiyi tersine çevirmek gayretindeyiz. Biz seçimlere giderken mayıs ayında tek haneli rakamlara inmiş olacağız. Bu yükü atacağız. Seçimle tek rakamlarla girmiş olacağız. 2023’te enflasyonda tek haneyi bekliyoruz.

YASTIKALTI ALTIN PAKETİ TÜM PAYDAŞLARI İÇERECEK

Türkiye’de Altın bir gerçek. Altının ekonomiye kazandırılması adımlarını genişletelim. Yastık içinden ekonomiye kazandırılınca hem kendisinin kazanacağını bilsin hem de işlemesi noktasında ilgili işletmeleri ilgili bir hale getirelim. Bankaları yoğun bir şekilde bu işe sokacağız. 20-30 bin kuyumcu var. Bunları her alana yayacağız. 5 bin ton civarında altın olduğu varsayılıyor. Darphane, altınla ilgilenenler tüm bu paydaşlarla geniş bir şekilde ilerleyeceğiz. Hem araç olarak hem de kullanıma getirilecek adım atmış oluyoruz. 5 bin ton 250 milyar dolar, yüzde 10 yani 25 milyarını bekliyoruz. Psikoloji Türkiye’de çok önemli. 20 Aralık bunu kanıtlayan günüm. Bu ilgi altınla taçlandırılmış olacak. Biz 20 Aralık’ta söylediklerimizi hayata geçiriyoruz. Altını inşallah ekonomiye kazandırmış olacağız.

BÜYÜME HEDEFİMİZ YÜZDE 5

Yeni ekonomi modeli üretim, ihracat odaklı bir model.  İthalatı azaltıcı, teknoloji ürünlerini geliştiren çok önemli kaynağımız var. 30 yıl öncesi Türkiye’si değiliz. Unicornlarımız aldı başını gidiyor. İstikrar sağlayan bir Türkiye’ye özgü, Türkiye modeli.  2021 Aralık itibariyle her ekonomi ekolünde olduğu gibi dönüşümünü sağlıyor. Model değişikliğinde hep sancılı dönem vardı. Biz üzerimize aldık. Enflasyon ve kur. Bu yıl hedefimiz bir tarafta yatırım ve üretim adımlarını atmak. Öbür tarafta ise riski bertaraf etmek amacıyla yolumuza devam etmektir. 2021 tam bir dengeydi. Yüzde 11 büyüme yakalayan Türkiye cari açığın en düşük olduğu zaman hem de salgında yakaladı. Bunu sürdürebilir bir hale getirmek ve bunun için de enflasyonu bertaraf etmek. Dolar stabil gidiyor. Kurda oynaklık en az seviyede. Piyasa içselleştirdi. İş dünyası da fiyatlamayı ona göre yapmaya başladı. Dengeli büyüme haline getireceğiz. Yüzde 5 oranında bir büyüme… Enflasyonu azdırmasına izin vermeyeceğiz. İngiltere 11,9 bütçe açığı, Amerika yüzde 10,8 civarı bütçe açığı… Türkiye 3,5 hedef koymuş 2,7’yle kapatmış.

LONDRA’DAKİ TEMASLAR HAKKINDA

Ben şeffaf bir insanım. İnsanlar zaten görebiliyor. Biz altına önem veririz. Toplumsal bir gerçekliktir. Büyük bir kampanyamız olacak. Bunu Londra’da yaparsanız size ne yapıyorsunuz derler. Döviz kuru ile ilgili herhangi biri sokağa çıkan çiftçisine kadar dolar kuru ne kadar, geçen yıl ne kadardı. Bunu Londra, Berlin’de sorsanız size nasıl bakarlar. Türkiye’nin bir gerçekliği daha var. Kimse Euro’yu konuşmuyor. Türkiye’de kur yükselince enflasyona sebep oluyor. Bu gerçeklik. Bundan kültürel enflasyon çıkarır mısınız, hayır. Üzüldüm. Siyasi bir şeye dönüştürmek yazık günah.

YALAN HABERLER DIŞINDA BİR ELEŞTİRİ YOK

Duyduğu şeyi gazeteci teyit eder. Biz Türkiye’de böyle bir problem yaşıyoruz. Londra’daki toplantıdaki trilyon dolara hükmeden yatırımcılarla toplantı yaptım. Yapılanlar pozitif olarak yansır. Muhteşem geçti. Giderken Hazine ve Maliye Bakanı olarak gittim. Nasıl alınacağına ilişkin beklentiniz oluşuyor. Çiçeği burnunda bakan olarak gidiyorsunuz. Ülkeyi orada anlatıyorsunuz. Şundan dolayı muhteşem diyorum. Olumsuz yazacaklar diye önyargıyla gidiyorsunuz. Sonrasında tweet görüyorsunuz. Olumlu olmuş demek ki diyorsunuz. Yatırımcıların gözlerinden anlıyorsunuz. Gözler önemli. 08.45’te başladı. 09.45 öbür gruplar. Bunlar da güzel. Dönüşte yalan haberler dışında bir eleştiri yok. Geldiğinizde birileri arar, kötü bir şey varsa aramazlar. İyi bir şey olduysa çok iyi diye ararlar. Türkiye’de olanlarla da aynı toplantıyı yaptık. Hepsinin ortak dili olumlu bir algı. Beklentileri gördük ne istediklerini gördük. Şeffaflıkla sordular. Biz inanıyoruz. Türkiye’de yapılacak yatırımlarda büyük getiriyle karşı karşıya kalacaklarını. Açıkçası onlar mutlu biz mutlu. Pazartesi-Salı Sayın Cumhurbaşkanımız BAE’de olacak. G20’ye devam edeceğim. Önümüzdeki ay tekrar İngiltere ziyaretimiz var. Onlara açık bir şey söyledim. Kazan-kazan… Uzak Doğu yapacağım.

ZARAR VERMEYECEK ŞEKİLDE GÖTÜRECEĞİZ.

(Kur korumalı mevduat hakkında) Piyasayı bir enstrümana kilitlemenin bir anlamı yok. Zarar vermeyecek şekilde götüreceğiz. Yüzde 15’ti döviz bozdurma, 49. Yüzde 49’u geçecek. TL dövize gitmesin bunu engelledik. Mevcut dövizin Merkez Bankası’nda rezerv arttıracak noktaya gelmesini bekliyoruz. Asıl hedefimiz 49-51 şu anda. Yüzde 50’nin üzerine çıksın… Önümüzdeki hafta 55-60’a geçeceğiz.

REKABET EDEBİLİR KUR SEVİYESİNİ YAKALAMIŞ DURUMDAYIZ

Kur korumalı mevduatta ortalama vade 100 gün. YUVAM ‘ı açtık, oradan da giriş başladı. Orada vadeyi uzatıyoruz. 90 milyar dolar mevduatta hesap var, şirketlerimiz 6 ay boyunca dövizi alıp bloke ediyor. Demek ki nakit açısında o paraya ihtiyacı yok. Şirketlerimizin çok güçlü olduğunu gösteriyor. Şu anda gündemimizde (3 aya indirmek) yok.

“MEVDUAT FAİZLERİ DÜŞÜYOR”

Mevduat faizleri iniyor. Kredilerde kullanılan faiz oranları düşüyor. SWAP’ta en son 12,13. Türkiye’de enflasyonun altında bir faiz oranı yok. Dikkat ederseniz 48,7 enflasyon. Kredi kullanım faiz oranlarının yüksekliğinden şikayet ediyor şirketler. Eksi kaçla… Yüzde 25’lerde… Tüm enstrümanlarda negatif faiz var. 13’ün altındaki SWAP işlemlerinde önümüzdeki yıl enflasyon düşecek sana inanıyorum. Bir güven var. Kurda değişim olmayacak demek. Mevduat faiz oranları yüzde 20’nin üzerindeydi. Kredi faizleri 45’lerdeydi. 20’lerde şimdi.

KAMU-ÖZEL BANKALAR HAKKINDA

Bankalara mesajımız açık. Özel bankaların biraz daha bu ülke model değişikliğine gitti ve riskini aldı. Risk paylaşımında her şeyi kamu bankalarına yüklersek onlara haksızlık olur. Repo piyasasına Merkez Bankası fonluyor. Kendi getirilerini arttıracak işleri yapsınlar ama kamu bankalarıyla eşleşecek şekilde getirmeliler. Özel bankalarımız biraz gayret göstermeli. Ziraat, Halk Bank, Eximbank artırımlarda bulunduk. Özel bankaların total içindeki payının aza gitmesi aleyhine bir şey.

ŞUANDA TEK SORUNUMUZ ENFLASYON

KKM belli bir noktaya geldi, altın. Altında doyum olursa diğer enstrümanları da devreye sokarız. İhtiyaç olursa enflasyon korumalı sistem yoluna da gireriz. Öğretilmiş şeylerin dışına çıkma zamanının geldiği bir dönemdi. Dönemin zamanın mekanın konjonktürün hepsinin uyumu olması lazım. Tam uyumu yakaladık. Şu andaki tek problem enflasyon, bunun üzerine gideceğiz, halledeceğiz ve yolumuza devam edeceğiz.

POTİTİKA FAİZİ TARTIŞMALARI HAKKINDA

Bakın Türkiye’yi bu tür sığ tartışmalardan çıkarmamız lazım. Her enstrüman kendince değerlidir, biz ekonomiyi yönetiyoruz. Ben fabrikanın başındaki insan değilim. Dolayısıyla ifadelerimize dikkat etmek lazım. Sadece Türkiye’de kur ve faiz dışında bir şeylerin olduğunu ifade etmek istiyoruz. Realiteyi konuşmak varken sürekli kur faiz, ne oldu sonu 18.36’ya gidiyor. Peki, hiçbir şekilde kurla ilişkisi olmayan, dövizle ilgisi olmayan insan kura ilişkin olarak fiyat artırır mı? Türkiye’de artırıyor. Bunları bir dünyamızdan çıkaralım. Her enstrümanın kendi alanında kabul edilebilir bir şey olduğunu kabul edelim, yolumuza yürüyelim. Buradan siz başka bir cümle çıkarırsanız ben ne yapabilirim ki.

Petrolde Yüzde 10’luk bir artışın enflasyona etkisi 0.6. Bunu en aza indirecek şekilde adımlarımızı atıyoruz

X,Y, Z PLANIMIZ VAR

Bizim ABCDEFG, XYZ planımız, hepsi var.

KURU ETKİLEYEN ŞEY PSİKOLOJİ

Fed’in şöyle bir özelliği var. Önceden açıklıyor, piyasa satın aldı zaten. Türkiye de satın aldı. Şu an etkisi yok gibi. Kuru etkileyen şey psikoloji, onu da yönettiğimize göre etkisi en az seviyede olur. Bundan sonraki atacağımız adımlarda tersine bir durum olacak. Sıkılaştırma gündeminde Türkiye’ye akış olacağını hep birlikte göreceğiz.

ENFLASYONLA NASIL MÜCADELE EDECEĞİMİZİ BİLİYORUZ

Enflasyonla kararlılık devam, onda netiz. Bizim şöyle bir şansımız var, nasıl mücadele edileceğini biliyoruz. 90’lı yıllarda neler yaşadığımızı biliyoruz ve geliştirerek bugünlere geldi. Kuru çözdüğümüzde en büyük sorun alanımızı bir tarafa atmış oluyoruz. Büyüme 5 civarında, hedefimiz o. Enflasyon yıl sonunda 24 üzerinde bir kurgumuz var.

TÜRKİYE, 20 OECD ÜLKESİNE BEDEL

Bunun oynama sıklığını en aza düşürecek de tedbirler alıyoruz. Dengeli büyüyeceğiz, çünkü bizim genç nüfusumuz 13 milyon. 20 OECD ülkesine bedel. Türkiye’ye yurt dışından turist gelişinin yasaklanıp gevşemelerin olduğu dönemde Türkiye’de her yerde canlılık vardı. Yurt dışı ise bomboştu. Bu şunu gösteriyor, yurt içinde iştahlı bir piyasamız var. İhracat endeksinde herhangi bir düşme yok, siparişler devam ediyor. Kapasite kullanımı gayet iyi.

KURDA MÜDAHALEYE İHTİYAÇ YOK

20 Aralık’a kadar TCMB dahil olmak üzere, biz izleme kurumu değiliz. Sağdan soldan üstten alttan müdahale gerekiyorsa yapılır, her türlü enstrümanı kullanırsınız. biz müdahaleleri yaptık. 20 Aralık akşamı hiç bir şey yapmadık. İnsanlar gittiler, işi kendileri çözdüler. Sonrasında ufak tefek olmuştur artık müdahale etmiyoruz. Her şey kontrol altında, müdahaleye ihtiyaç yok. Kurdaki sakinliğe alışkın olmadığımız bizi yoruyor.

TURİZM GELİRLERİNDE PATLAMA BEKLİYORUZ

Her türlü durumu değerlendiriyoruz. Ukrayna bir krizdi. Biz her türlü hazırlığımızı yaptık. Hazır senaryolarımız var. Ocak ayında ithalat yükseldi, birkaç sebep vardı. Birincisi enerji fiyatlarının yüksekliği. Aralık ayında kur çok yükseldiği için, ithalat ertelendi. Ocak ayında biraz fazla oldu. Bundan sonraki süreçte dengeye gelir. Turizm gelirlerinde ciddi bir patlama bekliyoruz. Türkiye turist kabul eden Akdeniz ülkeleri arasında ilk kez 1. oldu. Yazla birlikte gerçekten yaz gelmiş olacak.

LONDRA’YA SELAMIMIZ OLACAK

Bir tarafta yarın açıklayacağımız paketler, Kalkınma Bankası imkanları, TCMB’nin sağlayacağı imkanlarla çok güzel bir yola girdik. Yazın turizmle ciddi bir döviz girişi olacak. Döviz fiyatlarında da neler olacağınızı hep beraber göreceğiz. Son olarak Londra’ya bizim de bir selamımız olacak. Türkiye yeni bir cazibe merkezi haline geldi. Sizi yanıltmayacağız