Bir 1. sınıf emniyet müdürü, satın aldığı aracın mal bildirimini süresinde yapmadığı gerekçesiyle 12 ay uzun süreli durdurma cezası ile cezalandırılmıştır.
Davacı, bildirimi yalnızca 12 gün gecikmeli olarak yaptığı ve kasıtlı davranmadığı savunmasıyla cezaya itiraz etmiştir.
İlk Derece Mahkemesi (İdare Mahkemesi):
Davacı kasten gizleme amacıyla hareket etmemiştir.
Aracı gelirine uygundur, haksız mal edinme veya gizleme kastı yoktur.
Bildirim yalnızca kısa süre gecikmiştir.
Sonuç: Cezayı iptal etti, kesilen maaş tutarının iadesine karar verdi.
Danıştay 2. Dairesi:
3628 sayılı Mal Bildirimi Kanunu’nda “kasıt” unsuru suç teşkil eden eylemler için aranır (örneğin haksız mal edinme, gerçeğe aykırı bildirim).
Ancak süresinde mal bildiriminde bulunmamak, sadece disiplin suçudur ve bu eylem için manevi unsur (kasıt) aranmaz.
Sonuç: İlk derece mahkemesi hatalıdır. Davacının fiili sabittir, ceza hukuka uygundur.
İlk karar bozuldu.
İlk Derece Mahkemesi Israr Etti:
Yine kasıt olmadığı gerekçesiyle önceki iptal kararında ısrar etti.
İDDK (Nihai Karar):
Davacı yargılama sürerken vefat etmiştir (09/10/2020).
Bu nedenle, 2577 sayılı Kanun’un 26. maddesi uyarınca dosya işlemden kaldırılmıştır.
Ancak İDDK ayrıca, Danıştay 2. Dairesi’nin değerlendirmesini onaylamıştır:
Mal bildiriminde kasıt aranmaz.
Süresi geçtiyse, fiil disiplin cezası gerektirir.
KARARIN HUKUKİ ÖNEMİ
| Başlık | Açıklama |
|---|---|
| Kasıt Unsuru | Mal bildiriminde “kast” aranmaz. Gecikme veya ihmal dahi disiplin cezası sebebidir. |
| 3628 sayılı Kanun ile farkı | Bu Kanun’daki suçlar (örneğin haksız mal edinme) cezai sorumluluk doğurur ve manevi unsur aranır. Ancak disiplin hukuku açısından yalnızca gecikme dahi yeterlidir. |
| Disiplin Tüzüğü Dayanağı | Emniyet Örgütü Disiplin Tüzüğü’nün 7/A-4. maddesi açık: “Belirlenen sürelerde mal bildiriminde bulunmamak” cezayı gerektirir. |
| İdarenin Yetkisi | İdare, memurun bildirim yükümlülüğünü zamanında yerine getirip getirmediğini tespit eder; kasıt araştırması zorunlu değildir. |
SONUÇ ÖZETİ
Kasıt (suç işleme niyeti) aranmaz.
Süre aşımı tek başına disiplin cezası için yeterlidir.
Davacı vefat ettiğinden, dosya işlemden kaldırılmıştır; ancak Danıştay içtihadı, mal bildiriminde kastın aranmayacağı yönündedir.
“Mal bildiriminde bulunmamak veya süresi içinde bildirmemek eylemlerinde memurun ‘kasıtlı hareket etmesi’ şart değildir; bu fiil tespit edildiğinde disiplin cezası verilebilir.”