Bugüne kadar yapılan araştırmalar, tam veya kısmi uyku yoksunluğunun glikoz metabolizmasını bozduğunu göstermişti. Ancak Columbia Üniversitesi tarafından yapılan, “Diabetes Care” dergisinde yayımlanan bir araştırma, kadınlarda 6 hafta boyunca gecede sadece 90 dakika az uyumanın bile “tip 2 diabet” riski yarattığını ortaya çıkardı. Araştırmanın kadınlara odaklanmasının nedeniyse, yetersiz uykunun kadınların “kardiyometabolik sağlığı” üzerinde erkeklere göre daha büyük bir olumsuz etkiye neden olması. Araştırmada 11’i menopoza girmiş olan 38 kadının her gece 90 dakika az uyumaları sağlandı. 

Yüzde 15 artırıyor 

Bu kapsamda yatma zamanlarını 1.5 saat erteleyen, toplam uyku sürelerini 6 hafta boyunca 6 saate indiren kadınlarda giyilebilir cihazlar kullanılarak insülin, glikoz ve vücut yağı ölçümü yapıldı. Çalışma sonunda günlük uykuyu 90 dakika kısaltmanın bile insülin direncini artırarak diyabet riski yarattığı ortaya çıktı. Deneklerin insülin direnci genel olarak yüzde 15, menopoza giren kadınlarda ise yüzde 20 arttı. Araştırma başkanı Marie-Pierre ST-Onge şunları söyledi: “Kadınlar yaşamları boyunca çocuk doğurma, çocuk yetiştirme ve menopoz nedeniyle uyku kaybına uğrayabiliyor. Ama hafif uyku eksikliği bile diyabet riski yaratıyor. Her gece yeterli uyku almak özellikle menopoz sonrası kadınlarda kan şekeri kontrolü sağlayarak tip 2 diyabet riskini azaltıyor.” 

‘Erken kontrol hayati önemde’

Diyabetle Yaşam Derneği Başkanı Prof. Dr. Şehnaz Karadeniz, “14 Kasım Dünya Diyabet Günü” dolayısıyla şu bilgileri paylaştı: “Diyabet, pankreasın salgıladığı insülin hormonunun yeterli veya hiç salgılanmaması ya da vücut tarafından kullanılamaması sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır. Kan şekerinin erken kontrolü diyabetin seyrinde hayati önem taşıyor. Uzun süreli hiperglisemi, tüm organlarda kısa veya uzun dönemde hasara yol açar. Bu organ hasarlarının önlenmesinde, kan şekeri kontrolünün mümkün olduğunca erken sağlanması ve sürdürülmesi hayati önem taşır.”

Gözleri 30 yıl yaşlandırabilir

Diyabet hastalığının gözleri 30 yıl yaşlandırabileceği ortaya çıktı. Stanford Üniversitesi tarafından yapılan, “Cell” dergisinde yayımlanan araştırmada, diyabet hastalarının gözlerinin daha hızlı yaşlandığı belirlendi. Prof. Vinit Mahajan, “Diyabet gibi hastalıkların gözün biyolojik yaşını 30 yıla kadar hızlandırdığını tespit ettik. Göz saatimiz, vücudun farklı hızlarda yaşlanan diğer organlarına göre daha hassastır” dedi.

‘Yılda 2 bin çocuğa teşhis konuluyor’

Dr. Büşra Süzen Celbek, “14 Kasım Diyabet Günü”nde çocuklarda diyabete dikkat çekerek şunları söyledi: “Sağlık Bakanlığı verilerine göre, ülkemizde yılda ortalama 2 bin çocuğa diyabet tanısı konuluyor. Tip 1 diyabet, insülin hormonunun salgılanma bozukluğu, daha çok da yokluğuyla ortaya çıkar, insülin kullanımı zorunludur. Tip 2 diyabet ise obezitenin yükselişiyle artmaktadır. Sağlıksız beslenme, hareketsiz yaşam, tip 2 diyabet riskini yükseltiyor.”

Sağlıklı beslenme ve hareket şart

Sağlık Bakanlığı verilerine göre, dünyada 381 milyon yetişkin diyabet hastası var. 

Bu rakamın 2035 yılına kadar 592 milyona çıkması bekleniyor. 

Türkiye’de 20 – 79 yaş aralığında 7 milyon diyabet hastası bulunuyor. Bu, yetişkin nüfusun yüzde 15’ine denk geliyor. 

Tip 2 diyabet için temel riskler: Sağlıksız beslenme, hareketsiz yaşam, yüksek tansiyon, aile öyküsü.