Küresel Hastalık Yükü (Global Burden of Disease) Kanser Çalışması’nın son verileri, dünya genelinde kanser yükünün giderek arttığını ve gerekli önlemlerin alınmaması durumunda tablonun ağırlaşacağını ortaya koydu. Araştırmaya göre, kanser kaynaklı ölümlerin 2050 yılına kadar mevcut seviyelerin iki katına çıkması bekleniyor.
Uzmanlar, 1990-2023 yılları arasındaki verileri inceleyerek 2050 yılı için projeksiyonlar oluşturduğu bu çalışmada, kanserin yükünün giderek daha büyük bir bölümünün düşük ve orta gelirli ülkelere kaydığı tespit edildi. Özellikle Güney Asya ve Sahra Altı Afrika’daki tabloya dikkat çekilerek, milyonlarca kişinin önlenebilir veya erken tedavi edilebilir kanserler nedeniyle hayatını kaybetme riskiyle karşı karşıya olduğu vurgulandı.
2023 VERİLERİ: HER ALTI ÖLÜMDEN BİRİ KANSERDEN
Analize göre 2023 yılında dünya genelinde 18,5 milyon yeni kanser vakası tespit edildi ve 10,4 milyon kişi kanser nedeniyle hayatını kaybetti. Bu rakamlar, dünya genelindeki her altı ölümden birinin kanser kaynaklı olduğunu gösteriyor. Ayrıca kanser ölümlerinin üçte ikisinden fazlasının düşük ve orta gelirli ülkelerde gerçekleştiği belirtildi.
Çalışmada, 2023 yılındaki kanser ölümlerinin yüzde 41,7’sinin değiştirilebilir risk faktörlerinden kaynaklandığı ifade edildi. Bu risk faktörleri arasında tütün ve alkol kullanımı, sağlıksız beslenme, yüksek vücut kitle indeksi, hava kirliliği ile zararlı iş ve çevre koşullarının önemli rol oynadığı kaydedildi.
2050 PROJEKSİYONU: YILLIK ÖLÜMLER 18.6 MİLYONA ULAŞABİLİR
Otuz yılı aşkın verinin kullanıldığı projeksiyonlara göre, 2050 yılında dünyada her yıl yaklaşık 30,5 milyon yeni kanser vakası görülebilir ve yıllık kanser ölümleri 18,6 milyona ulaşabilir. Bu beklenen yükselişte nüfus artışı ve yaşlanmanın etkili olduğu belirtilirken, yaşam tarzındaki değişimler, kentleşme, hava kalitesindeki bozulma ve ekonomik dönüşümün de kanser riskini artırdığı ifade edildi. Gerekli müdahaleler yapılmazsa bu eğilimin devam edeceği öngörülüyor.
GENÇ BİREYLERDE ARTIŞ VE ÖNLEME VURGUSU
Sciencealert’ın haberine göre; araştırmada ayrıca, kanserin artık yalnızca ileri yaştaki bireylerin hastalığı olmadığına dikkat çekildi. Birçok bölgede, geçmişte daha ileri yaşlarda görülen bazı kanser türlerinin genç bireylerde de artış gösterdiği kaydedildi. Bu durumun eğitim, istihdam, aile hayatı ve ekonomik güvence üzerinde ciddi etkiler yarattığı vurgulandı.
Uzmanlar, etkili kamu politikaları ve sağlıklı yaşamı teşvik eden düzenlemelerle her yıl milyonlarca kanser vakasının önlenebileceğini vurguladı ve önleme politikalarının küresel bir öncelik olması gerektiğini belirtti.
Erken teşhisin hayati önem taşıdığına dikkat çekilerek, meme, rahim ağzı ve kalın bağırsak kanseri gibi türler için tarama programlarının yaygınlaştırılması gerektiği belirtildi. Tütün kontrolü, hava kalitesinin iyileştirilmesi, obeziteyle mücadele ve iş güvenliği önlemlerinin güçlendirilmesi gerektiği de vurgulandı.
Uzmanlar, patoloji laboratuvarlarının artırılması, onkoloji alanında uzman sağlık personelinin yetiştirilmesi ve uygun maliyetli tedavilere erişimin sağlanmasının da zorunlu olduğunu belirtti. Güçlü kanser kayıt sistemlerinin, ülkelerin etkili planlama ve ilerleme ölçümü yapabilmesi için şart olduğu ifade edildi.
Uzmanlar, 2050 yılına yönelik tahminlerin kesin bir kader olmadığını belirterek, “Önümüzdeki 25 yıl kritik önem taşıyor. Bilgi birikimimiz mevcut, şimdi ihtiyaç duyulan şey ortak irade ve kararlı adımlar” değerlendirmesinde bulundu.