Milli Eğitim Bakanlığında en fazla değişen yönetmelik, öyle sanıyorum ki “Yönetici Atama Yönetmeliği’dir. Yakın geçmişte bir yılda üç defa değiştiği bile olmuştu. Yapılan düzenleme ve değişikliklerde amaç problem çözmek olsa ve eğitim stk’ları ile birlikte hazırlansa herhalde bu kadar çok değişime ihtiyaç duyulmazdı. Böyle olmadığından mıdır, başkaca hususiyetlerden midir, aktüel tabiriyle “güncelleme” düzenlemeleri devam ediyor. Bu değiştirme, yenileme, güncelleme çalışmaları hükümetler değişmese bile bakan ve bürokratlar değiştikçe devam edeceğe de benziyor. Bu bağlamda, 18 Temmuz 2020 tarihinde basına yansıyan MEB Yönetici Atama Yönetmeliği Taslağı’na bakılırsa, bundan sonraki yönetmeliklerde köktenci değişiklikler söz konusu.
Kimi yorumlarda “tamamen mevcut yöneticileri tasfiye” için hazırlandığı iddia edilen yönetmelik taslağına baktığımızda; epey şikâyete konu olan, ilk defa atanacaklarda mülakatın kaldırılması ve müdür başyardımcısı kadrosunun geri getirilmesi ilk göze çarpanlardan. Zaten epey zamandır bu mülakatlarda sınav puanından fazla ya da eksik bir mülâkat puanı verilmiyordu, iyi olmuş. Eğer birinin öğretmen olmasının mahsuru varsa bu mülakat ile değil; sağlam bir güvenlik soruşturmasıyla tespit edilmelidir. Atamaların yazılı sınav puanı ve ilaveten ek-1 değerlendirme formundan gelen puan ile yapılması planlanıyor. Müdür başyardımcısı kadrosunun kaldırılmasına da yoğum tepkiler gelmişti. Bir ihtiyacı karşıladığı için geri getirilmesi, genellikle olumlu karşılanıyor. Fakat bu kadro kaldırıldığı için görevden alınan idareciler göreve iade edilmez de yerlerine yenileri atanırsa bu da başka bir haksızlık olur…
Yönetici olarak atanacaklar için getirilmesi planlanan bir başka değişiklikte “Eğitim Yönetimi Sertifikasına” sahip olmak ya da “Eğitim Yönetimi” alanında tezli yüksek lisans veya doktora yapmış olmak şartı olacak. Sertifika programı, Millî Eğitim Bakanlığı Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğünce eğitim yönetimi alanında düzenlenecek.
Yönetmelik taslağının MADDE 1-(1) fıkrasında yönetmeliğin amacı; “Milli Eğitim Bakanlığına bağlı eğitim kurumları yöneticiliklerini ikinci görev olarak yürüteceklerin görevlendirilmelerine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir” diyor. Yani; yöneticilik hâlâ ikinci görev sayılıyor ve kadrolu- profesyonel yöneticilik yine rafa kaldırılmış oluyor. Bugün Ahmet’in yarın Mehmet’in yönetici olduğu, bugün il müdürüyken-il yöneticisiyken yarın git sınıfa gir veya çık sınıftan il müdürü ol anlayışına kapı kapatılmamış oluyor.
Bulundukları eğitim kurumunda aynı unvanda dört yıllık görev süresini dolduran yöneticilerin aynı ya da farklı eğitim kurumlarına, bulundukları eğitim kurumunda aynı unvanda sekiz yıllık görev süresini dolduran yöneticilerin ise farklı eğitim kurumlarına görevlendirilmeleri, “Yeniden Görevlendirilme” başlığında bir değişikliğe gidilmeden yer almış. Bu madde ile idarecilere rotasyon uygulanırken, aynı işlemin eğitimcilere uygulanmadığını görüyoruz.
MADDE 5 – (1) b) fıkrasında, yönetici olarak görevlendirileceklerde aranacak genel şartlar arasında: “Bakanlık kadrolarında öğretmen olarak görev yapıyor olmak” maddesine yıl şartı getirilmemiş, bence yönetici olacak öğretmenin 10 yıl öğretmenlik yapması şartı getirilmeli, kademeli bir idarecilik olmalı ve tecrübeli eğitimciler idareci olmalıdır. Bu şart; Eğitim Yönetimi Sertifikasına sahip olan ya da eğitim yönetimi alanında tezli yüksek lisans veya doktora yapmış olanlar da 5 yıl öğretmenlik yapmış olmak şeklinde düzenlenebilir.
MADDE 6 -(1) Müdür olarak görevlendirilecekler ile ilgili “b) Kurucu müdür, müdür başyardımcısı, müdür yardımcısı ve müdür yetkili öğretmen olarak ayrı ayrı veya toplam en az bir yıl görev yapmış olmak” maddesindeki süre en az 3 yıl şeklinde düzenlenmelidir. Ayrıca; “b) İmam hatip liselerine müdür olarak ve müdür başyardımcısı olarak görevlendirileceklerde, İmam Hatip Lisesi Meslek Dersleri öğretmeni olmak” maddesine İlahiyat Fakültesi Mezunu DİKAB Öğretmenleri de dâhil edilmelidir.
MADDE 7-(1) Müdür başyardımcısı veya müdür yardımcısı olarak görevlendirileceklerin; “c) Adaylık dâhil en az iki yıl öğretmen olarak görev yapmış olmak” maddesi de en az 5 yıl öğretmen olarak görev yapmış olmak şeklinde düzenlenmelidir.
Mevcut yöneticilerin durumu ise; “GEÇİCİ MADDE 2 -(I) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihte yönetici olarak görev yapmakta olanlardan yöneticiliğe yeniden görevlendirme kapsamında başvuruda bulunmak isteyenlerin, dört yıllık görevlendirme süreleri sona ermeden önce sertifika programına katılmaları ve başvuru tarihinin son günü itibarıyla Eğitim Yönetimi Sertifikası almaya hak kazanmış olmaları gerekir. Bu konumda olup yeniden görevlendirme kapsamında başvuruda bulunanlardan başvuru tarihinin son günü itibarıyla Eğitim Yönetimi Sertifikası almaya hak kazananlar, durumlarına göre 25 inci ve 26. madde hükümleri çerçevesinde yönetici olarak görevlendirilmek üzere değerlendirilir” denmektedir. Yani, yöneticilerin “Eğitim Yönetimi Sertifikası” almaları zorunlu kılınmaktadır.
Eğitimciler yönetmelik taslağı hakkında ne diyorlar diye kısa bir araştırma yaptığımda, taslak çalışmanın daha çok olumsuz bulunduğuna şahit oldum. Yönetmelik taslağı objektiflikten, fırsat eşitliğinden uzak bulunuyor. EK-1 deki kriterlerin bir çoğunun ortaokul ve liselerde yürütülen projeleri içerdiği, her okulun imkânı ve şartları aynıymış gibi değerlendirildiği, tamamen mevcut yöneticileri tasfiye için hazırlandığı, özellikle müdür yardımcılarının 40 puanı doldurmasının son dört yıl esas alındığında imkansız olduğu, bazı alan öğretmenlerine ayrıcalık tanındığı, bırakın okul idareciliğini devleti idare edenlerde bile istenen belgelerin çoğunun bulunmadığı, bu haliyle çıksa bile maksat hâsıl olduğunda yönetmeliğin tekrar değişeceği, yüksek lisans 4 puan, İl zümre Başkanlığı 4 puan gibi komik puanlamaların olduğu, tecrübeli idarecilerin yeni yönetici gibi sertifika programına alınmak yerine hizmet içi eğitime alınmadığı, mevcut idarecilerin son dört yılda zümre başkanı olma ihtimalleri olmadığı v.b çelişkilerden dolayı, bu yönetmeliğin mahkemeden kısa sürede döneceğini düşünüyorlar.
Bir de yazılı sınav konuları ve ağırlıkları hafifletilmelidir. Avukatların bile kanuna bakmadan söyleyemediği hususlardan okul yöneticileri mesul tutulmamalıdır.
Es-selam…
