9 Aralık 2016 tarih ve 29913 Sayılı Resmi Gazete yayımlanan 6764 sayılı Kanunla 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu ve 5510 sayılı Kanunda 9.12.2016 tarihinden geçerli olmak üzere değişiklik yapılmıştır.

Yapılan değişiklikle; mesleki ve teknik ortaöğretim sırasında tamamlayıcı eğitim ya da alan eğitimi gören öğrenciler (tatbiki mahiyetteki yapım ve üretim işlerinde çalışan öğrenciler) de iş kazası ve meslek hastalığı yönünden, bakmakla yükümlü olunan kişi durumunda olmayanlar hakkında ayrıca genel sağlık sigortası yönünden 5510 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin (b) bendi kapsamında sigortalı sayılmıştır.

3308 sayılı Kanun kapsamında aday çırak, çırak, mesleki eğitim, mesleki ve teknik ortaöğretim sırasında staj gören, mesleki ve teknik ortaöğretim sırasında tamamlayıcı eğitim ya da alan eğitimi gören öğrencilerin işvereni 5510 sayılı Kanunun 87 nci maddesinin (e) bendine göre Milli Eğitim Bakanlığı veya bu öğrencilerin eğitim gördükleri okullar veya kurumlardır.

Bu duruma istinaden Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü 15.12.2016 tarih ve 6799335 sayılı yazılarıyla aşağıdaki uyarıda bulunmuştur.

“Mesleki ve teknik ortaöğretim sırasında tamamlayıcı eğitim ya da alan eğitimi gören öğrenciler 6764 sayılı Kanunla 9.12.2016 tarihinden önce sigortalı sayılmamakta iken bu tarihten itibaren sigortalı sayıldıklarından bunların işvereni olan okulların bu kapsamdaki öğrencilerin işe giriş bildirgesini bu eğitime ya da staja başlamadan önce Kuruma vermeleri ve bu aydan itibaren aylık prim ve hizmet belgesi ile primlerini de bildirmeleri gerekmektedir.

6764 sayılı Kanunun 9.12.2016 tarihinde yürürlüğe girmesi ile bu tarihten önce sigortalı sayılmayan öğrenciler 9.12.2016 tarihinden itibaren sigortalı sayıldıklarından öğrencilerin işe giriş bildirgesinin en geç 9.1.2017 tarihi 23:59’a kadar e-sigorta yoluyla Kuruma verilmesi halinde işe giriş bildirgesinin geç verilmesi nedeniyle idari para cezası uygulanmayacaktır. Bu sigortalıların işe giriş bildirgesinde “7-Çırak” yada “19-Stajer” sigortalılık kodlarından birisi kullanılabilecektir.”

Milli Eğitim Bakanlığı Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü 16.12.2016 tarih ve 14255310 sayılı yazısı ile bu SGK yazısını tüm ilgili birimlere iletmiştir.

Ardından Milli Eğitim Bakanlığı Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü 23.12.2016 tarih ve 14498045 sayılı yazısının 2. maddesinde;

“2-Resmi ve özel mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarının 10, 11 ve 12 inci sınıflarında öğrenim gören öğrenciler alan/dal ayrımı yapılmaksızın 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 5 inci maddesinin (b) bendine göre iş kazası ve meslek hastalığı sigortası kapsamına alınmıştır. İlgi (b) yazı gereği okul müdürlüklerince alan eğitimine başlayan öğrencilerin, işe giriş bildirgelerinin işe giriş tarihlerini 9.12.2016 olarak belirtilmek suretiyle e-sigorta üzerinden “19-Stajer” koduyla 09.01.2017 tarihi saat 23:59’a kadar girilmesi halinde bu süre içinde yapılan bildirimler için idari para cezası uygulanmayacaktır. Konuyla ilgili iş ve işlemlerin süresi içinde yerine getirilmesinden okul müdürlükleri sorumlu olacaktır. Mesleki Açık Öğretim Lisesinde yüz yüze eğitim gören öğrencilere de alan eğitimi gördüklerinden, yüz yüze eğitim süresince iş kazası ve meslek hastalığı sigortası yapılacaktır.”

Şeklinde konuyu tekrar ilgililere hatırlatmış ve yine bu bilgilendirme neticesinde süresince iş kazası ve meslek hastalığı sigortası bildirme işlemleri 9.12.2016 tarihi yerine okullara tahsis edilen bütçeler gereği 09.01.2017 tarihi saat 23:59’a kadar tamamlanmıştır.

Fakat buna rağmen 2016 yılında idari para cezası kesilmesin talimatlarına rağmen 2018 yılında bilgisayar ortamında bazı SGKK il müdürlüğü yetkilileri tarafından, meslek liselerindeki bazı öğrenci ve stajyerlerin, iş kazası ve meslek hastalığı sigortası kapsamında genel sağlık sigortası yönünden 5510 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin (b) bendi kapsamında sigortalı sayıldıkları 9.12.2016 tarihinde işe giriş bildirgelerinin verilmesi gerektiğinden bahisle okul yöneticilerine süresi dışında verilen işe giriş bildirgelerinden dolayı idari para cezaları kesilmiştir.

Bu durum Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğünün 20.03.2018 tarih ve 1723931 sayılı yazılarındaki; “2016 yılı Kasını ayı aylık prim ve hizmet belgesinin verilmesi süresinin son günü olan 09/01.2017 tarihi saat 23:59’a kadar verilmesi halinde bildirgeler yasal süresi içinde verilmiş kabul edilmiştir.” açıklamasıyla cezai işlem uygulanmayacağını bildirmiştir.

Bu durumu Milli Eğitim Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı 23.03.2018 tarih ve 6077150 sayılı yazısı ile tüm yetkililere iletmiştir.

Hal böyle iken 2016 yılında idari para cezası kesilmesin talimatlarına rağmen yıl 2021 olmuş hala bilgisayar ortamında bazı SGKK il müdürlüğü yetkilileri tarafından, meslek liselerindeki bazı öğrenci ve stajyerlerin, iş kazası ve meslek hastalığı sigortası kapsamında genel sağlık sigortası yönünden 5510 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin (b) bendi kapsamında sigortalı sayıldıkları 9.12.2016 tarihinde işe giriş bildirgelerinin verilmesi gerektiğinden bahisle okul yöneticilerine süresi dışında verilen işe giriş bildirgelerinden dolayı idari para cezaları kesilmiştir.

Örneğin bir ilimizde bir okulumuza 212 bin lira idari para cezası kesilmiştir.

Dört yıl sonra onca uyarı yazısına rağmen verilmemesi gereken bir cezayı fark etmekte bir meziyet olsa gerek.

Ahmet KANDEMİR