Deri kanseri tedavisi gördükten sonra sağlığına kavuşan Yakup Aydın (39), tedavi gördüğü süreçte aylık dozu 15 bin TL civarı olan kanser ilacına harcadığı 186 bin 500 TL’nin kendisine iade edilmesi için açtığı davayı kazandı. Aydın 1’inci İş Mahkemesi’nde görülen davada, ‘Yaşam hakkının kutsallığı ve sosyal devlet’ ilkesine vurgu yapan mahkeme heyeti, paranın dava tarihinden itibaren işleyecek faiziyle birlikte SGK’dan tahsil edilip, Aydın’a ödenmesine karar verdi.
Mahkeme, kanser hastasına 186 bin 500 TL’lik ilaç bedelinin ödenmesine karar verdi. Kuşadası’nda yaşayan muhasebeci Yakup Aydın’a, çeşitli şikayetler ile 2017 yılında başvurduğu Ege Üniversitesi Onkoloji Bölümü’nde deri kanseri teşhisi konuldu. Doktorlar, yan etkileri olduğu için kemoterapiyi kabul etmeyen Aydın’ı akıllı ilaç tedavisine yönlendirdi. Reçetesine yazılı ilacı almak için eczaneye giden Aydın, o dönemde aylık dozu 15 bin TL civarında olan ilacın kemoterapi tedavisi görmeyen hastalar için devlet tarafından desteklenmediğini öğrendi.
Evli olan Yakup Aydın, tedavi sürecinde yakın akrabalarının da verdiği maddi destekle 330 bin lira harcayıp, etken maddesi ‘nivolumab’ olan ‘optiva’ isimli ilaçtan 22 doz aldı. Aydın, sağlığına kavuştuktan sonra harcadığı bu paranın belgelendirebildiği 186 bin 500 lirasının kendisine iade edilmesi için SGK’ya başvurdu. SGK’dan olumsuz yanıt alan Aydın, bunun üzerine hukuk mücadelesi başlattı. Aydın, Avukatı Ezgi Tezcan Yaşar aracılığıyla geçen haziran ayında SGK’ya karşı Aydın 1’inci İş Mahkemesi’nde dava açtı.
FAİZİYLE BİRLİKTE GERİ ÖDENECEK
Yakup Aydın’ın avukatı Ezgi Tezcan Yaşar tarafından dava dilekçesinde, Anayasa kapsamında olan ‘Yaşam hakkı’, ‘Eşitlik’ ve ‘Türkiye Cumhuriyeti sosyal bir devlettir’ maddelerine dikkat çekildi. Ayrıca söz konusu ilacın Nobel ödüllü ve patentli olması nedeniyle de eş değerinin bulunmadığı vurgusu yapıldı. Mahkeme heyeti, yaklaşık 10 ay süren dava sonunda Yakup Aydın’ı haklı buldu. Geçen 7 Nisan Çarşamba günü görülen duruşmada, ‘Yaşam hakkının kutsallığı ve sosyal devlet ilkesini’ göz önünde bulunduran mahkeme, Aydın’ın tedavi sürecinde ödediği 186 bin 500 TL’nin, dava tarihinden itibaren işleyecek faiziyle birlikte SGK’dan tahsil edilmesine karar verdi.Mahkemenin verdiği kararın 1’inci basamak kemoterapi alınmaksızın uygulanan akıllı ilaç tedavisinde ilaç bedellerinin SGK tarafından karşılanması yönünden örnek teşkil ettiğini belirten Avukat Ezgi Tezcan Yaşar, “Modern tıbbın ulaştığı noktayı yasal düzenlemelerimiz ve sağlık politikalarımız yakalayamamıştır. İnsan hayatı her türlü maddi değerin üzerindedir. Devletler insan sağlığına, tedavi ve ilaç ödeneklerine ayırdıkları bütçelerini belirlerken kar-zarar hesabı yapmamalıdır” diye konuştu. SGK bu karara itiraz etmez ve Yargıtay mahkemenin kararını onaylar ise Aydın’ın kazandığı bu dava benzer davalar için emsal teşkil edecek.
‘HAKKINIZI MUTLAKA ARAYIN’
Tedavi sürecinin ardından sağlığına kavuşan Yakup Aydın, kendisiyle aynı durumda olan kanser hastalarına mahkemeye giderek haklarını mutlaka aramalarını tavsiye etti. Aydın, “Hastalığımı öğrendiğimde önce başıma gelen duruma inanamadım. Sonra tedavime odaklandım. İlacı tedarik etme sürecinde yakın akrabalarım, arkadaşlarım ve çeşitli hayır kuruluşlarından yardım aldım. Dava lehime sonuçlandığı için çok mutluyum. Ancak Türkiye’de yüz binlerce kişi SGK’nın haksız olan bu uygulaması nedeniyle mağdur durumda. Kararın bu mağduriyetleri gidereceğine inanıyorum” diye konuştu.
DEVLET KANSER İLAÇLARINA GEÇEN YIL 5,6 MİLYAR LİRA KAYNAK AKTARDI
Öte yandan devlet, kanser ilaçlarına geçen yıl 5,6 milyar lira kaynak aktardı. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve SGK, etkin, sürdürülebilir ve güvenilir ilaçları tarayıp, geri ödeme listesine eklemeye devam ediyor. Son eklenenlerle birlikte SGK’nin geri ödeme listesinde 832 kanser tedavisinde kullanılanlar olmak üzere toplam 9 bin 59 ilaç bulunuyor. Kurumun, en önemli gider kalemleri arasında ilaç ödemeleri ilk sıralarda geliyor. İlaç için 2018’de 30,9 milyar lira, 2019’da 39,6 milyar lira ödeyen SGK’nin, 2020’deki harcaması 48,6 milyar lirayı buldu. İlaç harcamasında 6,5 milyar lira ile kalp-damar hastalıkların tedavisinde kullanılanlar ilk sırada yer alırken, bu grubu 5,6 milyar lira ile kanser tedavisinde kullanılanlar izledi.
Çalışma kaybı en az yüzde 60 olanlara geçici malullük aylığı bağlanıyor
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk, yaptığı açıklamada, kanser hastalarını tedavi sürecinde yalnız bırakmadıklarını belirterek, kanser ilaçlarını SGK’nin ilaç geri ödeme listesine almaya devam ettiklerini söyledi. Evde sağlık hizmeti alan kanser hastalarının Sağlık Uygulama Tebliği (SUT) kapsamındaki muayene, tetkik, tahlil, tedavi, tıbbi bakım ve takip işlem bedellerini karşıladıklarını vurgulayan Selçuk, şu bilgileri verdi: “Kanser hastalarımızın SUT kapsamındaki yol, gündelik ve refakatçi giderlerini karşılıyoruz. Hastalara, kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmeti (aşılama, ilaçla koruma, erken tanı, iyi beslenme ve sağlık eğitimi) sunuyoruz. SGK’ye başvuran kanser hastalarına, 10 yıllık sigortalılık süresi ve en az 1800 gün sigorta primi olması, çalışma gücünün en az yüzde 60’ını kaybetmesi durumunda tedavi sürecinde malullük aylığı bağlıyoruz.”
