Perakende ticarette haksız ticari uygulamalara son vermesi için çıkartılacak yasa, esnaf ve sanatkarların teşkilat yapılarındaki sorunlara pratik çözüm sunuyor.

Esnaf ve sanatkarları yakından ilgilendiren ve çıkması için uzun zamandır çalışmalar yürütülen bir yasa teklifi gündeme geldi.

Sipariş iptalleri, prim
ve bedel talepleri, kampanyalı mal ve hizmet talepleri, sözleşme şekil ve
içerikleri, maliyet ve giderlerin yansıtılması gibi konularda haksız ticari
uygulamayı önleyecek kanun teklifi hazır.

İlk imza sahibi kanun teklifinin içeriğini anlattı

AK Parti Ekonomi İşleri Başkan Yardımcısı ve Gaziantep
Milletvekili Nejat Koçer, ilk imza sahibi olduğu Türkiye Odalar ve Borsalar
Birliği, Odalar ve Borsalar Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 640 Sayılı Kanun
Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin detaylarını
anlattı.

Vatandaşların ticari faaliyetlerdeki mağduriyetlerinin önüne
geçilecek

Teklifle, vatandaşların ticari faaliyetlerde
yaşayabilecekleri mağduriyetlerin önüne geçilmesinin hedeflendiğini söyleyen
Koçer, kamu kurum ve kuruluşlarının ihtiyaç duyduğu kanuni düzenlemelerin
hayata geçirilmesini amaçladıklarını dile getirdi.

“Haksız ticari uygulama” kavramı tanımlandı

Düzenlemeyle perakende ticarette “haksız ticari
uygulama” kavramının tanımlandığını ifade eden Koçer, şöyle devam etti:

“Perakende ticarete ilişkin ceza hükümlerindeki
caydırıcılık artırılacak; sipariş iptalleri, prim ve bedel talepleri,
kampanyalı mal ve hizmet talepleri, sözleşme şekil ve içerikleri, maliyet ve
giderlerin yansıtılması gibi konularda haksız ticari uygulamada
bulunulamayacağı hüküm altına alınıyor. Ticaret Bakanlığına, bunların dışında
kalan hususlardaki haksız ticari uygulamalar ile 30 gün içinde bozulabilen
tarım ve gıda ürünlerini ve bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları
yönetmelikle belirleme yetkisi veriliyor.

Azami ödeme süreleri yeniden düzenleniyor

Üretici, tedarikçi ve perakende işletmeler arasındaki ticari
ilişkilerden kaynaklanan azami ödeme süreleri yeniden düzenleniyor. Üretim
tarihinden itibaren 30 gün içinde bozulabilen tarım ve gıda ürünleri için
üretimin sürdürülebilirliğini temin edebilmek üzere tarafların ölçeği ne olursa
olsun ödemelerin 45 gün içinde yapılması kuralı getiriliyor. Ancak alacaklının
küçük, borçlunun orta veya büyük ölçekli ya da alacaklının orta, borçlunun
büyük ölçekli olması durumlarında 30 gün içinde bozulabilen tarım ve gıda
ürünleri için ödeme süresi 30 gün, diğer tarım ve gıda ürünleri için ödeme
süresi ise 60 gün olarak öngörülüyor.”

Kooperatiflere kolaylık

Kooperatif ve üst kuruluşlarının yönetim kurulu üyelerinin
Kooperatif Bilgi Sistemi’ne (KOOPBİS) aktarmakla yükümlü olduğu bilgilerin
belirgin hale getirileceğini aktaran Koçer, bazı mağduriyetlerin yaşanmaması
için verilerin sisteme girişine ilişkin sürenin 26 Ekim 2023’e kadar
uzatılacağını ve Ticaret Bakanlığı’na 6 aya kadar bu süreyi uzatma yetkisi
verileceğini belirtti. Koçer, kooperatiflerin genel kurul toplantılarında
görevlendirilecek temsilcilere ödenecek gündelik ücretlerle ilgili Anayasa
Mahkemesi kararı doğrultusunda düzenleme yapılacağını kaydetti.

Doğalgaz dağıtım ve satış yetkisi, dağıtım şirketlerine
devrediliyor

Koçer, “Doğalgaz şebekesi yatırımı işletici şirketlerce
yapılmış serbest bölgelerde, işleticilerin doğalgaz dağıtım ve satış faaliyetleri
devam edecek, doğalgaz şebekesi yatırımı dağıtım şirketlerince yapılmış serbest
bölgelerde ise doğalgaz dağıtım ve satış yetkisi, dağıtım şirketlerine
devredilmiş sayılacak.” dedi.

Vergi kaydı kapananın oda kaydı da kapanacak

Ticaret ve sanayi odası ile borsa üyeliklerinin askıya alma
nedenlerine “vergi mükellefiyetinin kapalı olma” durumunun
ekleneceğini söyleyen Koçer, “Böylece fiilen ticareti terk etmiş olan oda
ve borsa üyeleri için aidat tahakkuku durmuş olacak. Takibi olanaksız hale
gelen ve alacak tutarından daha fazla maliyet gerektiren oda ve borsa
alacakları için asgari ücretin yarısını geçmemek ve zamanaşımına uğrayacak
yılla ilgili olmak kaydıyla, birlik genel kurulu terkin edilebilecek üst tutarı
belirleyecektir. Belirlenen bu azami tutarın altında olmak kaydıyla da her bir
oda ve borsa meclisi terkin edilecek son tutarı tespit edebilecektir.” ifadelerini kullandı.

Lisanslı depoculukta süre uzatılacak

Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu kapsamında verilen
lisansların süresinin 2 yıldan 3 yıla çıkarılacağını açıklayan Koçer, lisans
geçerlilik süresinin 3 yıla çıkarılması hakkındaki değişikliğin, pandemi
döneminde lisans süresini 1 yıl uzatılanların, lisans geçerlilik sürelerinin
bitiminden itibaren uygulanacağını söyledi.

Daha az sayıda oda, federasyon kurabilecek

Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşları Kanunu’nda yer alan
federasyon kuruluşu için gerekli olan ülke genelinde aynı meslek dalındaki
kurucu oda adedinin 40’tan 25’e düşürüleceğini bildiren Koçer, “Esnaf ve
Sanatkarlar Meslek Kuruluşlarında olağanüstü genel kurulun, genel kurul
üyelerinin 5’te 2’sinin noterce tasdik edilmiş imzası ile düzenlenecek tutanak
ve gündemle noter kanalıyla yapılacak başvuru üzerine toplanabilmesi
amaçlanıyor.” dedi.

AVM düzenlemesi

Koçer, alışveriş merkezlerinde, malikler ile alışveriş
merkezi içerisinde faaliyet gösteren perakende işletmeler arasında gelirlerin
tasarrufu ve giderlerin paylaşımı hususlarında yaşanan sorunları gidermek için
alışveriş merkezlerindeki ortak kullanım alanlarının gelir ve giderlerine
ilişkin net bir çerçeve çizileceğini, böylece ticari ilişkilerde bir denge
sağlanabileceğini vurguladı.

Hiçbir işletmeyi ticari hayatını sürdüremeyecek derecede
ağır bir yaptırıma maruz bırakmamak ve farklı ölçekteki işletmeler arasında
adaleti sağlamak amacıyla bir takvim yılında her bir gerçek veya tüzel kişi
için uygulanacak idari para cezalarının toplam tutarına ilişkin kademeli olarak
üst sınırlar getirileceğini belirten Koçer, öngörülen para cezalarında
orantılılık, ölçülülük ve caydırıcılık ilkelerinin gözetileceğini dile getirdi.