Tarihin en ünlü bilim insanlarından bazıları, milyonlarca insanın hayatını kurtaran buluşlara imza attı. Bu haberimizde, buluşlarıyla tarihe damga vuran 5 bilim insanına yakından bakıyoruz.
ensonhaber.com
Bilimin hayatlarımızı genel olarak iyileştirilmesine yönelik katkıları asla göz ardı edilemez.
Akıllı telefonlardan uygun fiyatlı arabalara kadar bugün hayatımızı bu kadar kolaylaştıran icatlar ve keşifler, bilim sayesinde hayata geçti.
Ancak bunların dışında yüz yıllar boyunca doğrudan veya dolaylı olarak milyonlarca hayatın kurtarılmasında büyük rol oynayan yenilikler de oldu.
Bilimin icatlarını listelemeye gelince, silahlar ve patlayıcılar çok hızlı bir şekilde ön plana çıkıyor, ancak milyonlarca insanın hayatını koruyan icatlar yapan bilim insanları çok daha az biliniyor.
Şimdi sizlerle birlikte, buluşlarıyla tarihe damga vuran 5 bilim insanına yakından bakacağız.
1. Edward Jenner
Edward Jenner
18. yüzyılda yaşayan İngiliz bilim insanı Edward Jenner, milyonlarca insanın hayatına mal olan çiçek hastalığına karşı kişiye bağışıklık sağlayabilecek bir aşının icadıyla tanınır.
Tıp doktorları çiçek hastalığı için bir panzehir bulmakla meşgulken Jenner, inekleri sağan kadınların, bir nedenden dolayı çiçek hastalığına yakalanmadıklarını gözlemledi.
Daha fazla araştırma yapan Jenner, süt sağan kadınlara inek çiçeği adı verilen farklı bir hastalığın bulaştığını, ancak bunun çiçek hastalığından çok daha az öldürücü olduğunu buldu.
Buradan yola çıkan bilim insanı, insanları inek çiçeği hastalığına yakalayan, esasen onları daha şiddetli ve zararlı çiçek hastalığına karşı koruyan bir aşı geliştirdi. Geliştirilen çiçek aşısının tarihteki ilk aşı olduğu söyleniyor.
2. Jonas Salk
Jonas Salk
1950’lerde tüm dünyada çocuk felci insanları, özellikle de çocukları sakat bırakıyordu. Jonas Salk, bu korkunç hastalığın panzehirini keşfeden ilk kişi oldu.
Jonas Salk, aşının herkes için zorunlu hale getirilmesi için aktif kampanya yürüten Amerikalı bir virolog ve tıbbi araştırmacıydı.
Çocuk felcine karşı ilk etkili aşıyı (“öldürülmüş virüs” aşısı olarak da bilinir) başarıyla oluşturmak için yok edilmiş bir çocuk felci virüsünü kullandı.
Aşının patentinin kime ait olduğu sorulduğunda Salk, şu meşhur yanıtı verdi: “Patent yok. Güneşin patentini alabilir misin?. Sadece topluma hizmet ediyorum.”
İki yıl sonra Albert Sabin isimli başka bir bilim insanı, virüsün canlı fakat zayıflatılmış formunu kullanan başka bir çocuk felci aşısı yaptı.
Aşının bu versiyonu da aynı derecede popülerdi ve binlerce kişiye toplu aşılama için kullanıldı. Etkili aşılar olmasaydı milyonlarca insan bu hastalığa yenik düşecekti.
3. Ronald Ross
Ronald Ross
Ronald Ross’un anofel sivrisinek türlerini ve durgun sularda büyüme eğilimlerini keşfetmesi, yalnızca sonraki bilim insanlarının sıtmayı daha iyi anlamalarına yardımcı olmakla kalmadı, aynı zamanda halkı, ölümcül hastalığın önlenebileceği temel yöntemler konusunda eğitti.
Ronald Ross, sıtmanın bulaşmasına ilişkin çalışmaları sayesinde 1902’de Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü’nü alan İngiliz tıp doktoru oldu.
Ross’un 1897 yılında sivrisineğin mide-bağırsak kanalında sıtma parazitini keşfetmesi , sıtmanın sivrisinekler aracılığıyla bulaştığını kanıtladı ve hastalıkla mücadele yönteminin temelini oluşturdu..
4. Alexander Fleming
Alexander Fleming
Yukarıda sıraladığımız hastalıkların bazıları, bildiğimiz en ölümcül hastalıklar arasında yer alıyor ve bugüne kadar binlerce kişinin hayatına mal oldu.
Ancak penisilinin icat edilmesi sayesinde kaybettiğimizden daha fazla hayat kurtarmayı başardık; üstelik tıp teknolojisindeki gelişmelerle birlikte antibiyotik daha da etkili hale geldi!
İskoç farmakolog, biyolog ve botanikçi Sir Alexander Fleming, Penicillium notatum küfü ve lizozom enziminden benzilpenisilin (Penisilin G) antibiyotik maddesini icat etmesiyle tanınıyor.
Penicillium notatum; kızıl, zatürre, boğaz ağrısı, kan zehirlenmesi, difteri, frengi, bel soğukluğu ve çok daha fazlasını içeren sayısız hastalıkta kullanılan antibiyotik olan Penisilin’in icadıyla sonuçlandı.
5. Alan Turing
Alan Turing
Şimdiye kadar sadece sağlık ve tıp alanında çalışan bilim insanlarının ve araştırmacıların katkılarına baktık, ama farklı buluşlarıyla sayısız hayat kurtaran bilim insanları da var.
Yaşamları doğrudan veya dolaylı olarak koruyan sayısız icat arasında Turing’in Bombe makinesinin özel bir yeri var.
İkinci Dünya Savaşı tüm şiddetiyle devam ederken ve Birleşik Krallık, Nazi Almanyası’nın Avrupa’daki acımasız saldırısına karşı durmaya çalışırken, İngiliz matematikçi ve kriptograf Alan Turing, Bombe makinesinin kendi versiyonunu kullanarak Enigma kodunun kırılmasına yardımcı oldu.
Naziler son derece gizli militarist operasyonların ayrıntılarını şifrelemek için Enigma kodunu kullandılar; bu nedenle, onu kırmak muhtemelen İkinci Dünya Savaşı’ndaki en önemli atılımdı.
Bilim insanı, adı anısına verilen ve bilgisayar biliminin Nobel’i sayılan Turing Ödülü ile de akademik bilişim dünyasının bir parçası oldu.