ABD’de Cumhuriyetçi ve Demokrat Parti’nin üyelerinden oluşan 27 senatör, ABD Başkanı Joe Biden’a gönderdikleri mektupta, Türkiye’ye F-16 satışının, İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyelikleri sağlandıktan sonra gerçekleşmesi talebinde bulundu.
İki partiden toplam 27 senatörden oluşan grup tarafından imzalanan mektupta, Kongre’nin, İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliklerini onaylayana kadar Türkiye’ye 20 milyar dolarlık F-16 satışını destekleyemeyeceği ifade edildi. İki İskandinav ülkesinin, Türkiye’nin NATO üyeliği için sunduğu şartları karşılamak için “tam ve iyi niyetli çaba” gösterdiği belirtilerek, “NATO’ya katılım protokolleri Türkiye tarafından onaylandıktan sonra Kongre, F-16 savaş uçaklarının satışını değerlendirebilir. Bunun yapılmaması, satışın sorgulanmasına yol açacaktır” ifadeleri kullanıldı. Mektubu imzalayanlar arasında Silahlı Kuvvetler ve Dış İlişkiler komitelerinden önemli isimler de yer alıyor. Nitekim Yunanistan yanlısı demeçleriyle bilinen Senato Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Senatör Bob Menendez, daha önce Türkiye’ye F-16 satışına kesinlikle karşı çıkacağını belirten açıklamalar yapmıştı.
‘ONAY BEKLİYORUZ’
Mektupta, “Rusya Ukrayna’yı sebepsiz yere işgal etmeye devam ederken, protokollerin onaylanmaması veya onay için bir zaman çizelgesi sunulmaması, tarihin önemli bir anında İttifak’ın birliğini tehdit ediyor. Türkiye ile üretken ve karşılıklı yarar sağlayan ikili güvenlik ilişkisi ABD’nin çıkarınadır. (Türkiye) Hükümetin İsveç ve Finlandiya için NATO katılım protokollerini onaylamasını bekliyoruz” ifadelerine yer verildi.
Türkiye’nin “Rusya’nın Ukrayna’yı işgali devam ederken değerli bir NATO müttefiki” olduğuna vurgu yapılan mektupta, söz konusu iki ülkenin NATO üyeliklerini onaylamamasıyla ABD-Türkiye ilişkilerine gölge düşürdüğü ifade edildi. İki ülkenin üyeliğinin onaylanmamasının, NATO’nun güvenliğinin yanı sıra Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in tehdit etmeye devam ettiği uluslararası dünya düzeni açısından bir risk oluşturduğu ifade edildi.
ABD Kongresi; Biden’a gönderilen mektupla, Türkiye’ye F-16 satışı ile iki İskandinav ülkesinin NATO’ya katılımını ilk kez açıkça ve doğrudan ilişkilendirmiş oldu.
BİDEN DESTEKLİYOR
ABD yönetiminden yapılan ilk açıklama ise Türkiye’yi destekler nitelikte oldu. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price, mektuba ilişkin “Başkan Biden, Türkiye’ye F-16 tedarikini destekliyor. Türkiye, elbette bir NATO müttefiki ve meşru güvenlik kaygıları var” yorumunu yaptı. Price, “F-16’lara desteğimizi Kongre’ye açıkça ifade ettik” ifadesini kullandı.
Türkiye, Ekim ayında ABD’den 40 adet Lockheed Martin yapımı F-16 Blok 70 savaş uçağı ve mevcut F-16 savaş uçakları için 80’e yakın modernizasyon kiti satın alma talebinde bulunmuştu.Satışı destekleyen Biden yönetimi, onay almak için Kongre ile gayrıresmi olarak aylardır temas halindeydi. Biden yönetimi iki konuyu ilişkilendirmeyi reddetti, ancak Ankara’nın İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya üyeliklerini onaylamasının Kongre’yi rahatlatacağını gizlemedi.
İBRAHİM KALIN: BU ONLARIN PROBLEMİ
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Türkiye’nin İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliğini onaylamaması durumunda Türkiye’ye F-16 satışını engelleyeceğini açıklayan ABD Kongresi’ne tepki gösterdi.
CNN International’da Becky Anderson’ın programına katılan Kalın, Finlandiya ve İsveç’in NATO üyeliğine Türkiye’nin yaklaşımına ilişkin soruya, “Sözlerini yerine getirir ve Haziran’daki son NATO Zirvesi’nde üzerinde anlaştığımız maddelerin gereğini yaparsa, İsveç’in NATO’ya girmesini destekleyeceğiz. Şu ana kadar atılan adımları görüyoruz ancak yapılması gereken daha çok şey var” diye konuştu.
“Asıl mesele, başta PKK ve onun çeşitli paravan örgütleri ve diğer ilgili gruplar olmak üzere, İsveç’ten Türkiye’nin milli güvenliğini hedef alan tüm terör unsurlarının kökünün kazınmasıdır” diyen Kalın, bu konuda eyleme geçmedikleri ve somut adımlar atmadıkları sürece üyeliğe “yeşil ışık” yakılmayacağını kaydetti.
Kalın, ABD Kongresi’nin Türkiye’ye F-16 satışını İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliğini onaylamasına bağlayan açıklamasına ilişkin de “Amerikan Kongresi, NATO sürecini F-16 programı için bir ön şart olarak koyuyorsa uzun süre bekleyebilirler. Biz bu iki süreci birbirine bağlamıyoruz. Bu, bizden ziyade onların kendi problemi” yanıtını verdi. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, ABD’nin Türkiye’ye F-16 vermemesi durumunda bunun bedelini ödeyeceğine ilişkin açıklamasını da değerlendiren Kalın, “Hava savunma ve diğer savunma sanayisi ürünleri konusunda Türkiye seçeneksiz değil. Kendi ulusal imkanlarımızı geliştiriyoruz… Bunun sonunda kaybeden Amerikan savunma şirketleri olacaktır” dedi.
