Her yıl yüzbinlerce çocuğun açlıktan öldüğü dünyada, 1 trilyon dolarlık gıda her yıl çöpe atılıyor. İsrafın Türkiye tarafındaki boyutu ise yıllık 14.5 milyar dolar. Ekmekten sebzeye israfın yaşandığı gıda alanında devletler çalışmalar yaparken gıda üreticilerinin ve tüccarlarının kurduğu sivil toplum örgütleri de kolları sıvadı. İstanbul Ticaret Borsası (İSTİB), bu alanda çalışma başlatan kurumların başında geliyor. İsrafın boyutunu ortaya çıkaran İSTİB, bunun önüne geçmek için oldukça ciddi hedefler koydu. Kısa vadede hedef israfının 12 milyar dolara çekilmesi. İSTİB, uzun vadede ise israfı yüzde 50 bitirecek projeleri gündeme getirecek. İSTİB Başkanı Ali Kopuz ve projeden sorumlu Başkan Yardımcısı İsmet Aral, Gıda İsrafını Önleme Projesi hazırladı. Projeyle ilgili bilgi veren İsmet Aral, “Türkiye’de yılda 33 milyon ton ağırlığında çöp toplanıyor ve bunun 1 milyon tonu gıda. Ülkemizin yıllık tarımsal gıda ihracatının 18 milyar dolar olduğu göz önünde bulundurulduğunda neredeyse ihracatımız kadar gıdayı çöpe attığımız ve israf ettiğimiz görülüyor” dedi.
GIDA BANKACILIĞI TEŞVİK EDİLECEK
Aral, ‘Gıda İsrafına Son Ver’ sloganıyla yola çıkan İSTİB’in, ‘Gıda İsrafını Engelleme Projesi’ ile perakende sektörünün yanı sıra lokanta, kafe, restoran, hastane gibi toplu tüketim yerlerinde de gıda israfına yönelik bilinçlendirme çalışmaları yaptığını söyledi. İsmet Aral, “Lokanta, restoran, oteller, hastaneler ve perakende satış noktalarında gıda israfını azaltıcı tedbirler alma, olası gıda israfının sonuçlarını gösterme, tüketiciyi konu hakkında bilgilendirme, arz fazlasını ihtiyaç sahiplerine bağış ya da hibe gibi metotlar ile buluşturmayı teşvik etmeyi amaçlıyoruz. Tarihi geçmiş ancak kullanılabilir durumdaki gıda ürünlerinin gıda bankasına bağışlanmasını teşvik edeceğiz. Böylelikle toplumun her kesiminde gıda israfına dikkat çekerek farkındalığın yükseltilmesini sağlayacağız. Bir kişinin günde tüketebileceği besin miktarı 1.5 kg iken, açık büfelerde kişi başına 5 kiloya kadar yemek servisi yapılıyor” diye konuştu.
Dünya genelinde 1 trilyon dolar israf
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) raporuna göre, dünya genelinde tarımsal kayıplar dahil çöpe giden ve israf olan gıda miktarı yıllık 1,3 milyar ton. Bunun parasal değeri ise 1 trilyon dolar olarak gösteriliyor. Yapılan araştırmalara göre binlerce insan ihtiyacından fazla ürünü evlerinin bir köşesinde kaderine terk ediyor. Dünya genelinde meydana gelen gıda kayıp ve israfın yalnızca 4’te 1’ini önleyebilirse bu miktar dünyada 830 milyon açlık çeken insanın beslenmesine yetecek.
65 bin TL ödüllü yarışma
İSTİB, kamuoyunda gıda israfı konusuna dikkat çekmek, bilinirliği artırmak ve farkındalık oluşturmak amacıyla ‘Gıda İsrafını Engelleme Proje Yarışması’ düzenliyor. Üniversite öğrencilerinin hangi bölümde olurlarsa olsun bireysel veya takım olarak katılabilecekleri yarışma ile gıda israfının engellenmesine katkıda bulunacak projelere toplam 65 bin TL ödül verilecek.
HER ŞEY DAHİL YERİNE A LA CARTE
İsmet Aral, otelcilik sektöründe büyük israfa yol açan her şey dahil büfelere dikkat çekerek konuşmasını şöyle sürdürdü: “Ülkemizde gıda israfını önlemek ve dolaylı yoldan istihdama katkı sağlamak adına öğle ve akşam yemeklerinde açık büfe yerine A La Carte sisteminin uygulanması önem taşıyor. Gıdaların satın alma, üretim, tüketim, değerlendirme, ayrıştırma ve geri dönüşüm süreçleri düzenlenerek, oluşturulacak gıda bankası aracılığıyla fazla yemekler ihtiyaç sahipleriyle kolayca buluşturulabilir. Yerel yönetimler ile yaptığımız görüşmelerle açık büfe yerine gelecek sistemlerin desteklenmesi için emsal kararlar aldırılmasını sağlayacağız. Böylelikle hem katma değerli turizm geliri sağlanacak, açık büfelerde kantitatif yerine kalitatif yemek sunulacak, gıda israfının önüne geçilecek, turistler lokasyondaki diğer küçük esnaflara da gelir sağlayarak ekonomi hareketlenecek. 2-3 milyar dolarlık gıdayı çöpe gitmekten kurtarmak, bu konuda başarımızın ilk ayağı olacak.”