Bir yıldan uzun süredir dünyayı etkisi altına alınan koronavirüs nedeniyle, sağlık çalışanları mesailerinin büyük bölümünü pandemiye harcadı. Salgın nedeniyle insanların, diğer hastalıklarının tedavisi için hastanelere başvurmaya korkmasının da etkisiyle özellikle kanser gibi hastalıklarda erken tanının önemi tekrar ortaya çıktı. Türkiyede yılda yaklaşık 200 bin civarında yeni kanser tanısı alan hasta olduğunu söyleyen Diyarbakır’da özel bir hastanede görevli Onkoloji Uzmanı Halis Yerlikaya, son 1 yıl içerisinde herkesin koronavirüse yönelmesiyle kanser hastalığının ihmal edildiğini ifade ederek, “Kanser, tabii ki tedavisi multidisipliner bir hastalık. Bütün branşların birbiriyle koordineli biçimde ve bir araya gelerek tedavilerini yapmaları gereken hastalıkların başında geliyor. Bu dönemde evde kal çağrıları yapıldı. Hastaneler tamamen Kovid- 19’a yoğunlaştı. İnsanlarımız hastaneye gitmekten korktular. Virüsün yarattığı korku nedeniyle hastanelere başvurmadılar ve çok sayıda geç tanı alan hastamız var. Tanı almayan çok sayıda hastalarımız var. Bütün bunların sonucunda aslında önümüzdeki yıllarda biriken bir hasta grubunun olduğunu düşünüyoruz. Bu nedenle kanser pandemisi bizi bekliyor” diye konuştu.’KANSER ÖNLENEBİLİR VE TEDAVİ EDİLEBİLİR BİR HASTALIK’Kanserin önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalık olduğunu dile getiren Yerlikaya, “Yaşlanan nüfus, beslenme biçimi, obezite, sigaranın kullanılması gibi nedenlerle toplum içerisinde de giderek artmaktadır. Kanser tanısı alan hasta sayısı artmaktadır. Dolayısıyla çok sayıda yeni hastamız olabilmektedir. Bütün bunların erken teşhis edilmiş olması lazım. Bu kanser pandemisinin yani toplum içerisinde çok sayıda kişinin kansere yakalanmasının önüne geçmek için de önlemler alınması, kanseri ortaya çıkaran faktörlere yönelik bir takım mücadele gerekiyor ama aynı zamanda kanser oluştuysa da erken teşhis etmemiz gerekiyor ki çok daha rahat tedavi edelim. Böylece hastalık yayılmadan, dördüncü evreye varmadan bu hastalarımıza gerekli tedavileri sağlayalım ve hayatta tutabilelim. Ne yazık ki Kovid-19 pandemisi sürecinde biz bunu yapamıyoruz. Hastalarımız hastanelere gelemiyorlar. Bütün bunların sonucunda da çok sayıda tanı almamış, tanısı gecikmiş hastamız olabilmektedir” ifadelerini kullandı.’ÖLÜME NEDEN OLAN HASTALIKLARIN BAŞINDA OLACAĞINI ÖN GÖRÜYORUZ’Önümüzdeki yıllarda kanserin en çok görülen hastalıklardan biri olacağını ve ölüme neden olan hastalıkların başında geleceğini ön gördüklerini kaydeden Yerlikaya, şunları söyledi:“Toplumsal düzeyde farkındalık oluşturamazsak, buna yönelik gerekli önlemleri alamazsak, gerekli çalışmaları yapamazsak, sağlık sistemimizi buna göre düzenleyemezsek, Kovid-19 dışı hastaların sağlığa erişimini sağlayamazsak bu pandemiyi belki geçebiliriz, virüse bağlı pandemiyi kontrol altına alabiliriz ama kanserin oluşturacağı pandeminin bedelini de toplum olarak ödemek durumunda kalabiliriz. İnsanlarımız eğer kanserin belirtisi olabilecek bulgular varsa hastanelere gitmekten çekinmesin. Belirli yaş gruplarına göre tanımlanmış tarama programları var ve bunların mutlaka yapılması gerekiyor. Pandemi var diye bu taramaları yapmaktan vazgeçmesinler. Bizi bekleyen kanser pandemisinin önüne geçmek için aslında sağlık sistemimizin yeniden düzenlenmesi lazım. Kanser pandemisi, bir gerçeklik. Örneğin meme kanseri erken evrede sadece ameliyatla tamamen düzelteceğimiz bir hasta, ne yazık ki bu süreçte hastaneye başvurmadığı ve tanısı geciktiği için hastalığı yayılmış, 4’üncü evrede geliyor. Hastalık 4üncü aşamaya geçtiği zaman sürekli tedavi altında kalması gerekiyor. Sürekli hastaneye gelip gitmeleri gerekiyor. Dolayısıyla iyileşme şansı tamamen ortadan kalkıyor. Bu çok ciddi bir halk sağlığı sorunu.”
