Aşının kaydının alınması konusunda ülkelerin hemfikir olduğunu, aşılama başladıktan sonra ülkelerin kendi kullandıkları sisteme göre, gelişmişlik düzeylerine göre bu kayıtları tuttuklarını söyledi.Türkiye’de aşı olan kişilerin bilgilerinin e-nabız düşecek şekilde tutulduğunu belirtti. Prof. Dr. Aksakal, son 1-2 haftadır ülkenin ‘aşı pasaportu’nu tartışmaya başladığını belirterek, bunu ilk uygulayan ülkenin İsrail olduğunu bildirdi.İSRAİL’DE YEŞİL SERTİFİKA GÜNDEM“İsrail’de, nüfusun yüzde 30’undan fazlası aşıladığı andan itibaren, aşının üzerinden 1 hafta geçmiş kişilere bir ‘yeşil sertifika’ verilmesi gündemde.Bu sertifika verilen kişilerin toplum içerisinde ayrıcalığı olacağından bahsediliyor. Yurt dışına giriş çıkışlarında bir izolasyon süresi gerekiyor, bu izolasyonu artık talep etmeyeceği söyleniyor.Pozitif olan bir kişinin temaslısı olduklarında yine izolasyonun kaldırılacağından bahsediliyor, maske, mesafe, hijyen kurallarına uymak şartıyla toplantılara katılabilecekleri ve onların ‘yeşilada’ tabir ettikleri turistik alanlara test zorunluluğu olmadan girebileceklerini söylediler.Bu ilk defa İsrail’de bir forma bürünmüş oldu. Öncesinde İngiltere, Fransa, İzlanda’da başladı bu tartışmalar, arkasından Danimarka, İsviçre gibi ülkelere yayıldı ve bütün ülkelerde aslında aşı olan kişilerin veya hastalığı geçirmiş, geçirdiğini dokümante etmiş kişilerin bazı kısıtlamalardan muaf olmaları tartışıldı. Bunun adına ‘aşı pasaportu’ denilsin diye konuşuldu.”DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ BUNU DESTEKLEMEDİĞİNİ AÇIKLADIBir taraftan aşı pasaportunun hem Dünya Sağlık Örgütü nezdinde hem de o ülkelerdeki vatandaşlar arasında ayrımcılığa sebep olacağına dair tartışmalar olduğuna dikkat çekerek, “Avrupa ülkeleri dahil ülkede nüfusuna yetecek kadar aşı almada sıkıntı var.Bu durumda aşılanabilen kişilere bir ayrıcalık tanıdığınızda, diğer kişiler açısından bunun bir insan hakları ihlali olabileceği tartışmaları gündeme geldi. O sebeple bütün toplumların herkese bu aşı imkanını sunması gerekiyor.Bunu sunamadığınız ortamlarda bu tip yaptırımların insanların özgürlüklerini yasaklayacağından bahsediliyor.Dünya Sağlık Örgütü de ‘biz şu an itibarıyla aşılar bu kadar sıkıntılı iken bütün ülkeler bu aşılara ulaşamıyorken böyle bir cezaya sıcak bakmıyoruz, bunu desteklemiyoruz’ açıklamasını yaptı.”AŞI PASAPORTU SUNMAK ZORUNDA KALACAKSINIZBazı ülkelerin buna destek verdiğini belirterek, “Özellikle İngiltere, Fransa, İsrail, Polonya gibi ülkelerin aşı pasaportunu gündeme getirecekleri, şu anda nasıl ki yurt dışına çıkmadan önce 4 saat içinde antijen testi sonucu veya bazı ülkeler uçuşunuza izin vermek için son 24, 48, 72 veya 96 saat içinde PCR testi neticesi negatif olduğunu görmek istiyorsa buna benzer şekilde bir uygulamaya dönüşecek gibi duruyor.Siz yurt dışına gitmek istediğinizde hastalığı geçirdiğiniz ve korunduğunuzu göstermek durumunda kalacaksınız veya 2 doz aşınızı en az 1 hafta önce tamamlamış olduğumuza dair pasaport sunmak zorunda kalacaksınız gibi duruyor.”BİLİMLE DESTEKLENMESİ LAZIMTürkiye’de aşının e-kaydının olması, kişilerin istediğinde e-nabız üzerinden bu kayıtlarını indirebilecek olmaları ve risk grubunda aşının gelmiş olması ile daha çok aşıya yönelik bir çabanın olmasının pozitif yönler olduğunu söyledi.Böyle bir uygulama olacaksa tüm topluma yeterli aşı tedarik etmek için ekstra bir çaba harcamak gerektiğini, “Sarıhummanın görüldüğü veya risk olduğu düşünülen bölgelere gidecek olanlardan mutlaka bir sertifika istenir.Bizde aşı yaptıktan sonra Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü bu sertifikayı düzenler. Ama bu, oraya gittiğinizde risk almanızı engellemek için bir uygulamadır.Diğer uygulamaysa oraya risk getirmenizi de engelleyen bir uygulama. Aşıyla alakalı bilimsel çalışmalar bundan sonraki süreci belirleyecek. Aşılanan kişiler ne kadar hastalığı taşıyabilirler, aşılanan toplumlarda aşısız bir kişi ne kadar risk oluşturur bütün bunların bilimle desteklenmesi gerek.”TÜRKİYE DE UYGULAMA DURUMUNDA KALABİLİRKişisel görüşünün aşıya ulaşabilen ülkelerin aşı pasaportunu talep edecekleri yönünde olduğunu söyleyerek, “Kişisel görüşüm gidişat, aşıya ulaşabilen ülkeler 2021 yılın sonundan önce veya sonu itibarıyla 2022 yılı veya daha sonrasında kendi ülkelerine girişte hastalığın taşınmasını engelleyecek şekilde aşı pasaportunu talep edeceklerini gösteriyor.
