Asgari ücretle birlikte doğum yapan kadınlara ödenen yarım çalışma desteği de arttı. Yeni yılda ilk kez doğum yapan kadınlar 2 bin 943 lira destek alacak. Ödenek miktarına geçmeden önce çalışanlar arasında pek de fazla bilinmeyen yarım çalışma ödeneğinden bahsedeyim. Yarım çalışma ödeneği, çalışan ve yeni doğum yapmış annelerin hem iş hayatından kopmamalarını hem de çocuklarının bakımına zaman ayırabilmeleri için devlet tarafından verilen bir destek. Çalışan kadınlar için ‘analık izni’ ya da başka adıyla doğum izni, 16 haftadır. Bunun 8 haftası doğum öncesi, 8 haftası da doğum sonrası kullanılır. Bunun dışında doğum izni sonrası çocuğun bakımı ve yetiştirilmesi için çalışan kadınlara istemeleri halinde ücretsiz izin verilir. Bu izin de birinci doğum için 60 gün, ikinci doğum için 120 gün, sonraki doğumlar için de 180 gün süreyle haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin şeklindedir. Bu izinden sadece doğum yapan anneler değil, üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinin kadın veya erkek çalışanlar da yararlanabilir.

EN FAZLA 180 GÜN

Hürriyet’ten Noyan Doğan’ın haberine göre; İşte, doğum izninin bitiminden itibaren haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin verilen annelere, çalışmadıkları süre için yarım çalışma ödeneği verilir. Yukarıda da belirttiğim gibi yarım çalışma süresi; birinci doğum için 60 gün, ikinci doğum için 120 gün, sonraki doğumlar için de 180 gündür ve çoğul doğumlarda bu sürelere 30 gün eklenir. Çocuğun engelle doğması halinde de bu süreler 360 gün olarak uygulanır. Daha açık bir anlatımla ücretsiz izin 60 gün ila 360 gün arasında değişir. Yarım çalışma ödeneği de bu süreler için ödenir. Ödemeden yararlanma sürelerine gelince; çalışan kadınlar birinci doğum için 30 gün süreyle ödenek alabilir. İkinci doğum içinse en fazla 60 gün ödenekten yararlanılır. Sonraki doğumlarda da en fazla 90 gün çalışan anneye ödeme yapılır. Çocuğun engelle doğması halinde de 180 gün yarım çalışma ödeneği alınır. Çoğul doğumlarda ilave edilen 30 gün için 15 günlük yarım çalışma ödeneği ödenir.

GÜNLÜK 98.10 LİRA

Peki, yarım çalışma ödeneğinin miktarı nedir, kişinin aldığı maaşa göre değişir mi? Maaşa göre değişmez. Hesaplamasında ise günlük miktar üzerinden ödeme yapılır. Doğum ya da evlat edinme sonrası yarım çalışma ödeneğinin günlük miktarı da günlük asgari ücretin brüt tutarı kadardır. 2020 yılı için belirlenen asgari ücret brüt 2.943 lira; günlük de yine brüt 98.10 lira. Yani, çalışan annelerin günlük olarak alacakları yarım çalışma ödeneği 98.10 liradır. Örnek vermek gerekirse, ilk kez doğum yapan bir kadın çalışan, 30 gün süreyle ödenekten yararlanacağı için toplam 2.943 lira yarım çalışma ödeneği verilir. Yarım çalışma ödeneği de binde 7.59 oranında damga vergisi dışında herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaz. Yarım çalışma ödeneği alanlar aynı zamanda genel sağlık sigortası kapsamında sayılıyor. Doğum ve evlat edinme sonrası yarım çalışma ödeneği alınan günler için sağlık sigortası primleri İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanıyor. Aynı zamanda ödenek alan kişilerin bakmak yükümlü olduğu kişiler de genel sağlık sigortası kapsamında sayılıyor ve devletin sunduğu tüm sağlık hizmetinden ücretsiz yararlanıyor. Yarım çalışma ödeneğinden yararlanabilmek için yapılması gereken, doğum izni bittikten sonra 30 gün içinde İŞKUR’a yarım çalışma ödeneği belgesi ile başvuruda bulunmak.

NASIL YARARLANACAKSINIZ?

– Çalışan kadının doğum öncesi son 3 yılda en az 600 gün süre ile işsizlik sigortası primi ödemiş olması gerekiyor.

– Doğum izni sonrası haftalık çalışma süresinin yarısı kadar süre çalışması gerekiyor.

– Evlat edinenler da aynı haklardan yararlanabiliyor.

– Doğum izni sonrası 30 gün içinde İŞKUR’a başvurulması gerekiyor.

KAÇ PARA ÖDENEK ALACAKSINIZ?

1. Doğum için: 2.920 TL

2. Doğum için: 5.841.3 TL

Sonraki doğumlar için: 8.762 TL

Engelli doğum halinde: 17.524 TL