Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları öğretim üyesi, Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr. Ateş Kara, Kovid-19 aşısının zaman içinde tekrarlanıp tekrarlanamayacağına dair açıklama yaptı.

Prof. Dr. Kara, savunma sistemini dağınık, birbirinden farklı çalışan sistemler gibi düşünmemek gerektiğini, “Savunma sistemimizin bir kısmı var antikorlar ile oluşuyor; ama bir kısmı var hücrelerden oluşuyor.

Hasta olduğumuzda, mikroorganizmayı kendi vücudumuz alıp gördüğünde, hem antikor yanıtı oluşturuyor hem de bir çok mikroorganizmaya karşı hücresel cevap oluşuyor.

Hücresel cevabın özelliği şu; bellek kısmı, hatırlama kısmı. Diyelim ki antikor seviyemiz 1000, bellek hücre sayımız o esnada 30. Evet güzel, her şey de çok iyi çalışıyor.

Antikor seviyesi azalıyor, bellek hücre seviyesi diyelim ki bir miktar düşüyor; ama ikinci defa bu mikroorganizma ile karşılaştığı zaman, bellek hücresi bunu bildiği için, o alt yapıya sahip olduğu için birkaç gün içinde hemen çok yüksek antikor oluşturuyor.

O düşmüş olan antikor seviyesini tekrar 100’e çıkarabiliyor, bu esnada hücreler de sayılarını çok yüksek seviyeye çıkartıyorlar ve o mikroorganizmayı vücuttan uzaklaştırıyorlar.”

BAZI HASTALIKLARDA İSTENİLEN DÜZEYDE OLMUYOR

Prof. Dr. Kara, bazı hastalıklarda hafıza hücresi veya hücresel cevabı istenilen düzeyde olmadığını belirterek, şunları söyledi:

“Böyle durumlarda aralıklı olarak o aşıyı bizim tekrar olmamız gerekiyor. Bunun en güzel örneği tetanoz, difteridir. Tetanoza ve difteriye baktığımız zaman bizim vücudumuzda azalma süresi kabaca 10 yıl. Önce öğrenir vücut. Nasıl öğrenir; eğer siz 1 yaşın altındaki çocuğun vücudunun tetanozu öğrenmesini istiyorsanız, en az 4 hafta ara ile 3 tane aşı yaparız.

Bu dönemde tetanoz az, dünyada çok az görünüyor, diyoruz ki ‘4 hafta arayla yapmayayım, 8 hafta ara ile yapayım’, daha yüksek cevap oluştursun. Sonra 18 aylıkken bir kere hatırlatıyoruz, diyoruz ki; ‘böyle bir mikrop var unutma bunu.’

48 ayda bir kere hatırlatıyoruz, diyoruz ki; ‘dikkate al’ Vücut bunu öğrenip, dikkate alır hale geliyor. Zaman içinde yine de düşüyor, azalıyor. O sebeple de 10 yılda bir tetanoz aşısını biz tekrar yapılması gerektiğini söylüyoruz, tekrar vücuda hatırlatılması gerekiyor.”

7 İLA 8 AYDA BİR AŞILANMAMIZ GEREKEBİLİR

Prof. Dr. Kara, bazı hastalıklarda aşıların ara ara tekrarlanması gerektiğini belirterek, “Bazılarında bir kere aşı yapıldığında ömür boyu koruyucu olabiliyor.

Biz mevsimsel Kovid-19’a karşı her sene tekrar hassas hale geliyoruz, her sene hastalanabiliyoruz. Aşıda bugünkü bildiğimiz antikor oluşturuyoruz, bir miktar belki hücresel cevap oluşturuyoruz; ama o azalabilir.

Büyük olasılıkla tek doz yetecek gibi görünüyor. Önümüzdeki dönemi görüp, ilk defa aşılananların ikinci defa aşı uygulandığında nasıl cevap vereceklerini görmek gerek. Bir doz yetebilir; ama yetmeme ihtimali de var.”