Mahkeme kararı neticesinde, suçu işlediğine dair kendisi hakkında kesin hüküm verilmiş olan ve hapis cezasına çarptırılan failin cezaevinde ne kadar kalmasının gerektiğine yönelik olarak yapılan hesaplama işlemleri, hukuki literatürü kapsamında infaz yatar hesaplama işlemleri olarak bilinir.Yatar Hesaplama Nasıl Yapılır?Yatar hesaplama işleminin gerçekleştirilmesinin hukuki literatürde yer alan adı müddetname hesaplama olarak bilinir. Yatar süre terimi, mahkeme tarafından hükmedilmiş durumda olan hapis cezalarının hepsi için geçerli olmamaktadır. Başka bir deyişle mahkemenin vermiş durumda olduğu hapis cezalarının tümünde ceza siyaseti gereği doğrultusunda infaz gerekmemektedir. Verilmiş olan hapis cezasının tamamının infaz edilmemesinin en önemli nedeni ise, suçlu olan bireyin kendisine ödül olarak verilmekte olan tahliye hakkını kullanmak olmaktadırKişinin suç işleme iradesinden arındırılması ve ıslah edilmek suretiyle topluma kazandırılmasıdır.Yatar süre hesaplamaları esnasında dikkat edilmesi gerekli olan son derece önemli olan bazı kurallar bulunur. Bunun nedeni ise hukuk sistemimizde yer alan hükümlere göre yatar süre hesaplaması, bireyin ne zaman denetimli serbestlik hakkına kavuşabileceğini de belirlemekte olan birden fazla etkene göre gerçekleştirilmektedir. Bunun beraberinde infaz hesaplama işlemi gerçekleştirilirken, hükümlü ile alakalı yatar süre hesabında, ilk olarak verilmiş olan cezası yarıya indirilir. Bu kısım koşullu tahliye süresi olarak belirlenmektedir.Kesinleşen karar dahilinde suçlu ile alakalı 2 yıl hapis cezasına hükmedilmiş durumda ise, 1 yıllık süresi şartlı tahliye süresi olmakla birlikte, cezaevine girildiği tarihten itibaren 1 yıl sonra hükümlü şartlı tahliye kapsamında cezaevinden salınmaktadır.İnfaz Yatar Hesaplama Şartlarıİnfaz yatar hesaplama koşulları arasında dikkat edilmesinin gerekliliği söz konusu olan çok önemli faktörler bulunmaktadır. Yalnızca bilgilendirme maksadıyla açıklamak gerekirse bu sürenin hesaplamasında süreyi olumlu yahut olumsuz yönden etkileyen faktörler şu şekilde listelenmektedir:– Suçun hangi tarihte işlenmiş durumda olduğu,– Suç işlemiş olan kişinin yaşı,– Suç işlemiş olan kişinin şu andaki yaşı,– Suçu işleyen bireyin kadın ve üç yaşından küçük çocuğunun mevcut olup olmaması,– İşlenmiş durumda olan suçun niteliği,– İşlenmiş durumdaki suçun mükerrer olup olmaması,– İşlenmiş durumdaki suçun mükerrer olması durumunda suçlunun 2. kez mükerrer olup olmadığı,– Kişinin işlemiş olduğu bu suç nedeniyle cezaevinde yatarken firar edip etmeme durumu,– Suçun işlenmiş durumda olduğu tarihindeki mevcut infaz kanunu,– Failin hapis cezasının infaz edilecek olduğu tarihteki ve ara süredeki infaz kanunu.Yukarıdan da anlaşılacağı üzere infaz yatar hesaplama işlemlerinde, failin geçmişi ve mevcut durumdaki koşulları ile alakalı olarak pek çok farklı etken devreye girmektedir. Bu seçenekler doğrultusunda suçlu hakkında verilecek olan infaz yatar kararı uzayıp kısalabilir olmaktadır.Aynı zamanda denetimli serbestlik süresi hesaplama işlemleri, suçlu hakkında verilmiş durumda olan cezanın yarıya indirilmesiyle yapılmaktadır. Örnek verilmesi gerekirse: fail hakkında mahkemenin almış olduğu kesin kararda 2 yıl hapis cezası verilmiş durumda ise, bu cezanın yarısı durumunda olan 1 yıllık süre, şartlı tahliye süresi olarak belirlenir durumdadır. Eğer şartla tahliyenin öncesinde tahliye olma olanağı sunan denetimli serbestlik hükümleri mevcut durumda ise, denetimli serbestlik kurumundan yararlanarak şartla tahliyeye kadar cezaevinde yatılmasının gerekliliği söz konusu olan 1 yıllık süre, denetimli serbestlik süresi olarak dışarıda geçirileceğinden dolayı, şartla tahliye tarihinden 1 sene önce tahliye olunabilir. Bu türdeki infaz hesaplama işlemlerinde mevcut durumdaki suçun ve failin şartları değerlendirilir.
