Devlet memurlarının kazanılmış hak aylık seviyeleri zaman içerisinde yükselirken, bulundukları unvanlardaki kadro derecelerinin kazanılmış hak aylık seviyelerinin altında kaldığı durumlara da rastlanabilmektedir.
Kadro derecelerinin çeşitli sebeplerle kazanılmış hak aylık derecelerinin altında olduğu durumlarda, bu memurların aylık maaş hesabında hangi derecelerinin kullanılacağı konusunda tereddüt yaşanabilmektedir.
Memurun aylık derecesinin yükselmesi
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümlerine göre istihdam edilen memurların memuriyete giriş derece ve kademeleri; eğitim durumlarına, unvanlarına, hizmet sınıflarına göre farklılık gösterirken, bazı şartları taşımaları halinde aylık ve/veya kadro bakımından üst derecelere yükselmektedirler.
Memurların normal koşullarda derece yükselmesi yapabilmesi için, Kanunun 68/A maddesi;
-Üst derecelerden boş bir kadronun bulunması,
-Derecesi içinde en az 3 yıl ve bu derecenin 3 üncü kademesinde 1 yıl bulunmuş olması,
-Kadronun tahsis edildiği görev için öngörülen nitelikleri elde etmiş olması
şartlarının varlığı aramaktadır.
Ancak, derece yükselmesi için gerekli şartlara sahip oldukları halde, yükselebilecekleri derecede memurun atanabileceği kadronun bulunmaması nedeniyle, aylık derecesinin yükseldiği ancak kadro derecesinin yükselmediği durumlarla da karşılaşılabilmektedir.
Memurun yükseldiği derecede kadronun olmaması
Memurun aylık derecesinin yükselmesi, kadro derecesinin de mutlaka yükseleceği anlamına gelmemektedir. Zira, üst derecelerde boş kadro olmaması veya ilgili memurun bulunduğu unvan için ihdas edilen kadro derecesinin belli bir dereceden yüksek olmaması gibi nedenlerle, Devlet memurları aylık derecelerinden daha düşük dereceli kadrolarda görev yapması söz konusu olabilmektedir.
Öte yandan, mevzuat engeli bulunmamasına rağmen bazı unvanlar için en yüksek 5 inci derece ve bazı unvanlar için ise en yüksek 3 üncü derece kadro ihdas ediliyor olması, bu unvanlarda görevli olanların eğitim durumları itibariyle yükselebilecekleri en üst derecelere kadro derecesi bakımından çıkamaması sonucunu da doğurmaktadır.
Bu itibarla, örneğin; 3 üncü derece Bilgisayar İşletmeni unvanlı kadroda bulunan yükseköğrenim mezunu bir Devlet memuru, kazanılmış hak aylığı itibariyle 3 üncü derecenin 4 üncü kademesini hak ettiğinde, 2 nci derecede Bilgisayar İşletmeni unvanlı kadro olmadığı gerekçesiyle, kadro derecesi 3 üncü derecede kalmakta ve kazanılmış hak aylığı 2 nci derecenin 1 inci kademesine yükselmektedir. Kazanılmış hak aylığındaki ilerleme 1 inci derecenin 4 üncü kademesine kadar devam ederken, kadrosu 3 üncü derecede kalmaya devam etmektedir.
Aylık derecesi kadro derecesinden üstte olanların maaş ödemesi
Kazanılmış hak aylık seviyeleri ilerlediği halde kadro dereceleri sabit kalan memurların aylıkları hesaplanırken, maaş unsurlarına göre bazen aylık bazen de kadro dereceleri esas alınmaktadır.
Örnek:
Yükseköğrenim mezunu Bilgisayar İşletmeni, kazanılmış hak aylık seviyesi 1/4 olsa bile kadrosu 3 üncü derecede kaldığından, bu personelin maaş ödemesinde aşağıdaki ödeme unsurları kullanılacaktır:
-Gösterge: Kazanılmış hak aylığına göre 1/ 4’e karşılık gelen “500 gösterge” kullanılacaktır.
-Ek gösterge: Kazanılmış hak aylığına göre 1 inci dereceye karşılık gelen “2200 ek gösterge” kullanılacaktır.
-Ek ödeme: Kazanılmış hak aylığına göre 1 inci dereceye karşılık gelen “110” oranı kullanılacaktır.
-Yan ödemeler: Kadro derecesi ve aylık derecesinden dolayı yan ödeme puanı etkilenmeyecek ve toplam “2250 puan” kullanılacaktır.
-Özel hizmet tazminatı: Kadro derecesine göre 3 üncü dereceye karşılık gelen “55” oranı kullanılacaktır.