Sağlık Bakanlığı Toplum Bilimleri Kurulu Üyesi Prof. Dr. Mustafa Necmi İlhan, Türkiye’nin aşı stratejisini anlattı
Türkiye’de planlama yapılırken ilk grupta sağlık çalışanları, 65 yaş üzeri; önce kronik hastalığı olanlar, sonra diğer 65 yaş üzeri ve kalabalık içerisinde olan huzurevi, bakımevi gibi yerlerdeki kişiler ile engelli bireylerin aşılanması söz konusu olacak.
POLİS, ASKER, ÖĞRETMENLER
Sonra toplumda hizmet önceliği olan kişiler; polisler, askerler, öğretmenler, adliye çalışanları, cezaevlerinde çalışanlara aşı yapılabilir. Özellikle yüz yüz eğitim başlamadan önce öğretmelere aşılama yapılabilir.
HİZMET SEKTÖRÜNDEKİLER
Hizmetin sürdürülmesi yönünden öncelikli olan gruplar yani belediye çalışanları, doğalgaz, elektrik, telefon, internet hizmetleri gibi gruplar bir sonraki grup. Daha sonra peyderpey diğer gruplara doğru gidecek.
SON AŞAMA TÜM BİREYLER
En son aşamada tüm bireylerin aşılanması söz konusu olacak. Yani öncelikle hasta oldukları zaman en çok kayıp yaşayanlar, daha sonra toplumda daha çok dolaşımda olan, diğer insanlara hastalığı bulaştırma, taşıma ihtimali olanlar, tüm bireylere olacak şekilde bir strateji söz konusu.
TEDARİK VE LOJİSTİKTE YETERLİYİZ
Prof. Dr. Mustafa Necmi İlhan, mart ve nisan ayında yerli aşının da gelmesiyle birlikte elimizin rahatlayacağı görüşünde: “Aşılama konusunda çok başarılı bir özgeçmişe sahibiz.
Aşının tedariki ve lojistiğinde çok yeterliyiz. Aşılama bu şekilde bir yaklaşımla gidecek. Aşılama hem hastanelerde hem 1’inci basamak sağlık kuruluşlarında hem de iş sağlığı güvenliği hizmeti verilen yerlerde yapılarak ilerleyecek.
Tanımlanmış zaman dilimlerinde tanımlanmış gruplara grup halinde aşılanarak gidecek. Tanımlanan zaman dilimi Sağlık Bakanlığı web sayfasında yer alacak. Ne zaman kim tarafından aşılanacağı, nerede aşılanacağı duyurulacak.
Vatandaşlarımız buralara başvurarak aşılarını yaptırabilecek. Şimdiden hemen herkes aşı olacak diye bir şey söylemek mümkün değil. Herkesin bir sıralama dahilinde aşılanacağını bilmemiz gerekiyor.”
PROF. DR. KARA: İLK AŞI EN ERKEN 25-26 ARALIK TARİHİNDE
Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu üyesi ve Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Ateş Kara, gelecek günlerde Türkiye’de uygulanmaya başlanması planlanan aşının nitelikleri, etkisi ve diğer aşı çalışmalarıyla alakalı soruları yanıtladı.
Aşılar değerlendirilirken hangi kriterlere bakılıyor?
Bu dönemdeki en büyük isteğimiz, aşıya erken ulaşabilmek. Ana kriterimizin de güvenlik olması gerekiyor. Aşıya bakarken ilaç gibi düşünmemek lazım.
Aşılar çok sık ve detaylı incelenir. Çünkü sağlıklı kişiye yapacaksınız. Sadece bugün değil 3, 6 ay ya da 1 yıl sonra da herhangi bir etkisinin olmadığından emin olmamız gerekiyor. Güvenliğin ardından etkinliğine bakmanız lazım.
Türkiye’ye gelecek aşının güvenilirliği nasıl test edilecek?
Türkiye tüm aşı üreticileriyle görüşüyor. İlk etapta tedariki garantiye alınmış in aktif aşı var. Aynı zamanda mRNA aşısı var. İn aktif aşının tarihi ve geliş zamanı belli.
MRNA aşısının görüşmeleri de şu anda devam ediyor. Bunlardan mümkün olduğu kadar temin edilmeye çalışılıyor. Hızlı temin kadar güvenlik tarafı önemli.
Türkiye şu kararı net olarak söylemiş değil. “Bu aşıyı hemen alıyorum” demedi. Türkiye, verilerine bakıyor.
Aşı gelince hemen yapılacak mı?
Türkiye’ye ilk aşı 11 Aralık’ tarihinde gelebilecek gibi görünüyor. Geldikten sonra en az 14 gün testleri sürecek. Bu süre 15 gün veya 20 gün olabilir.
Aradaki testte bir sorun çıkarsa tekrar yapılır, değerlendirilir. Bizim aşı 11 Aralık’ tarihinde gelince en erken yapılacağı tarih 25-26 Aralık gibi olur.
Aşılar nasıl saklanacak?
İn aktif aşı, ölü aşı olduğu için o normal buzdolabı koşullarında saklanabiliyor. Daha rahat dağıtımı var. 2-8 derecede saklanabiliyor.
Öyle bir avantaj var. mRNA aşısı bilgiyi taşıdığı için, bu da çok kolay yıkıldığı için eksi 70 derecenin altında saklanması gerekiyor. Bu biraz lojistik açıdan kısıtlayıcı olabilir. Bunun altyapısı da yapılabilir mi? Evet yapılabilir. Türkiye için çok zor olmayacaktır.
